Gjuha shqipe dhe gjuhët sllave te Prof. Anila Omarit

Kultura

Gjuha shqipe dhe gjuhët sllave te Prof. Anila Omarit

Nga: Fahri Xharra Më: 11 shtator 2021 Në ora: 23:21
Foto ilustrim

Se ç`po ndodh me ne, në shtjellimet dhe pështjellimet e historisë sonë, të gjithë po jemi të vetëdijshëm. Një “luftë” e panevojshme ndër veti. Energji të humbura, komprometime, tëhuajësime të vetvetes dhe zhbërje të asaj të cilën e kishin bërë të parët tanë dhe vazhduesit e tyre me breza të tërë deri më sot. Por, një tentim tjetër shumë i rrezikshëm që ka filluar të paraqitet nga të tanët; humbja e origjinës së gjuhës sonë. Medet!

Është një fatbardhësi e madhe që turqit me turqishten e tyre nuk po lypin të na paraqesin gjuhën tonë si vijimësi të së folmes turke, duke u nisur nga barbarizmat gjuhësorë që i kemi trashëguar me shekuj nga prania turke në anët tona. Nuk është për t’u habitur që një ditë ndonjë “mendës” (intelektual yni) të na dalë edhe me këso lloj teorie. E këtë duhet pritur. Një herë për një herë jemi në dëgjimin e asaj, e cila nuk është gjë tjetër vetëm se një “të vërtetuar” nga ana jonë se gjuha shqipe na qenka me prejardhje serbe, apo motër e saj, apo motër e dreqit të mallkuar.

“Kam shkruar me fakte dhe dokumente e argumente e kam vërtetuar që shqiptarët nuk janë autoktonë as në Shqipëri, e aq më pak në Kosovë dhe viset tjera që e rrethojnë Shqipërinë. E kam thënë që shqiptarët kanë zbritur nga malet e tyre në tokat e vendeve, si janë Greqia, Maqedonia, Serbia dhe Mali i Zi” (Prof. dr. Kaplan Buroviq, akademik). Një gërryerje makabre i një shqiptari - Kaplan Burri apo Kaplan Resuli. Vazhdojmë: “Shkodra me shekuj ishte qytet serb, e kohë pas kohe edhe kryeqendra e disa sunduesve serb. E ngritur në brigjet e Liqenit, iu bashkua më 1913 shtetit të sajuar, Shqipërisë. Edhe cari i Bizantit, Irakliu, në veprën e tij “De Administrando Imperio” shkruan se si ua pati dhënë serbëve Shkodrën në shek. VII (?) Dhe, serbët pastaj e formuan shtetin e Duklës. (?)“Shkodra ishte qendër e rëndësishme e shtetit mesjetar serb (kurrë s’ka pas shtet mesjetar serb, f.xh.). Dhe një nga sunduesit serb, të cilët e kishin Shkodrën për kryeqytet ishte edhe Jovan Vladimire i kanonizuar si shenjtori i parë yni (serb, f.xh.)”. “Në luftërat ballkanike 1912-1913 (luftërat për pushtimin e tokave shqiptare f.xh.) Serbia dhe Mali i Zi u munduan që edhe Shkodrën t’ia bashkëngjitin shteteve të tyre”. Këtu qëndronte edhe arsyeja, sepse një pjesë e madhe e popullit të saj flitnin serbisht. Ajo popullsi falë rrethanave të reja janë tretur ndër shqiptar. Kënga e njohur popullore serbe “Zidanje Skadra na Bojani” (Ndërtimi i Shkodrës mbi Bunë) që këndohet për të tre vëllezërit që e murosën gruan gji-dhënëse në mënyrë që qyteti të mos rrëzohet natën. Kurse  shqiptarët thonë që ajo ishte e Rozafës dhe se ishte ilire!” (Burime serbe).

“Kombi është themeli i godinës së shtetit, sa më i fortë të jetë themeli, aq më shumë qëndron godina”. (Sami Frashëri). Një pyetje kurtuazie: “Jemi në valët e frekuencave të Sami Frashërit?

Në tollovinë intelektuale të shqiptarëve u bashkëngjitet edhe zonja Anila Omari, duke na mbushur mendjen neve, e duke e vërtetuar atë që e thonë serbët “Shqipja dhe serbishtja, gjuhë në fqinjësi”. Pasi i paska marrë në analizë mbi 200 tituj e studime, e krijon vepër model të kontakteve historike të shqipes me gjuhët fqinjë, “Marrëdhëniet gjuhësore shqiptaro-serbe”.

"Francezet vetë e pranojnë që varietetet e verës Vitis Vinifera Biturica janë me prejardhje nga trojet Shqiptare dhe atë nga Butrinti... e këto janë varietetet e familjes Cabernet dhe Merllot. (R. Kryeziu)". Pra, që nga koha e ilirëve, në shek. I , galët e atëhershëm e morën trungun e hardhisë nga ne. E mira është se sot francezët nuk e shtrembërojnë faktin e gjallë, ose të them ndryshe, më shumë e kanë për krenari që rrushi i tyre ka prejardhje ilire. Çka është për t’u përmendur që galët nuk ekzistojnë më, ata janë romanizuar tërësisht, gjuha e tyre ka humbur dhe quhen frëng, francezë. Kurse ne, si hardhia ilire jetojmë dhe marrim frymë shqip. Shumë për çudi se gjuhëtarët sot na dalin me teoritë e tyre marramendëse duke e shfrytëzuar emrin e tyre si Registered Trade Mark. Por, kot e kanë, puna e tyre nuk mbrohet me të drejtën e pronës intelektuale, sepse është kopje e punës së gjatë serbe dhe quhet plagjiaturë. Të mjerët ne, “i vjedhim” të tjerët për ta humbur veten! Ndoshta Anila Omari bazohet në këtë: “Mund të merret edhe si e vërtetë që albanizimi i sllavëve në shqiptarë ka filluar që nga kohët e vjetra serbe, dhe u shtua me ardhjen e turqve, sepse shqiptarët si barinj që ishin mundnin më shumë t’i bënin ballë goditjes turke se sa bujqit e urtë sllavë. Impulsit të albanizimit të serbëve iu dha një hapësirë më e madhe me rastin e islamizimit të tyre (të shqiptarëve f.xh.) (Mitar Peshikan Svjedocanstva starih popisa).

Autorja (Anila Omari) nuk mungon ta përditësojë fillimisht lexuesin me vështirësitë e hulumtimit në fazën e parë të këtyre kontakteve, sidomos në periudhën midis shek. VI/VII - XI, duke iu bashkuar gjithsesi mendimit mbizotërues në albanologji, që marrëdhëniet shqiptaro-sllavojugore, e më pas-serbe/malazeze erdhën e u intensifikuan dukshëm me ngjizjen dhe formësimin e shkallëshkallshëm të etnogjenezës serbe (e malazeze) në mijëvjeçarin e dytë të erës sonë, bashkë me shtrirjen e perandorisë serbe të Nemanjidëve në Shqipërinë e Veriut e në Kosovë në shek. XII, përkatësisht shek. XIII, duke arritur një pikë kulmore gjatë sundimit të Stefan Dushanit në shek. XIV. Periudha e mëvonshme, sidomos ajo e shek. XIV-XV, shënon një fazë të re në zhvillimin e këtyre marrëdhënieve, pasi nuk kushtëzohet më në binomin pushtues-vendas, por përftohet në kushtet e marrëdhënieve të ndërsjella të fqinjësisë ndëretnike. Këto marrëdhënie pa dyshim janë të pranishme sot e gjithë ditën në zonat kufitare të hapësirës kompakte shqipfolëse. Prof. Bardhyl Demiraj. Sipas zonjës së gjuhës shqipe, ajo ka arritur në një përfundimin: "Gjuha shqipe dhe gjuha serbe janë gjuhë të familjes indoevropiane dhe në këtë rrafsh mund të kenë pika të përbashkëta të trashëguara nga paraardhëset e tyre". Mos, or milet! Mos, ore të shkallmuar! Mos!

Dihet që lidhjet gjuhësore ekzistojnë kudo ndërmjet popujve, por autorja e thotë krejt ndryshe, ku, sipas saj, jo vetëm që serbët e shqiptarët kanë lidhje gjuhësore por ata e kanë, sipas saj, edhe të njëjtin paraardhës, që këtu po e sjellim edhe një herë, "Gjuha shqipe dhe gjuha serbe janë gjuhë të familjes indoevropiane dhe në këtë rrafsh mund të kenë pika të përbashkëta të trashëguara nga paraardhëset e tyre". Kjo është diçka tjetër, tepër irrituese, sikur të na thoshte autorja se shqipja dhe serbishtja kanë huazuar nga njëra-tjetra fjalë që nga ardhja e tyre në Ballkan, po do e kishim kuptuar autoren, mirëpo kurrsesi nuk duhej të thuhej se shqiptarët dhe serbët kishin paraardhëset (këtu ajo e ndërlikon edhe më shumë qëllimisht apo jo me "ardhsi/ ardhësit apo ardhësi? Se paraardhës paskemi ne shumë tjerë apo një, e përbashkët, nuk arrij ta kuptoj se mbi çfarë bazash e argumente shkencore mbështetet autorja Anila Omeri në studimin e saj?

Po: “Ligjet fonetike dhe kronologjia e tyre na japin dorë t’u vëmë gisht toponimeve të lashta, vendbanimeve tona, oronimeve, emrave të maleve, qyteteve të moçme: Shkupi, Shari, Shtipi, Shkodër, Mat-i, Dri-ni, Lesh-Lezhë, Ishmmi, Buenë, Bunë, Durrës, Qafa e Prushit (Scupi, Scardus mons, Astibos, (us) Mathis, Drinus, Lissus, Issamus, Perustae, Pirustae). Është konstatuar se shumica e këtyre toponimeve të sapopërmendura janë ilire e zhvillimi i formave të sotme të tyre nga ato të moçmet ka qenë i mundshëm vetëm me ndërmjetësim të fonetikës historike të shqipes; gjuhët sllave, me të drejtë, janë përjashtuar, sepse në kohën e kryerjes së këtij procesi gjuhësor, bartësit sllavofolës të tyre, në ato kohë, po gjëllinin përtej maleve Karpate. (Idriz Ajeti: “Formimi i popullit shqiptar dhe i gjuhës së tij”). Zonja Omari jemi dakord me zotin Ajeti? Turpi kombëtar nuk ka se si ndryshe të shfaqet!

Duke vazhduar hulumtimet që i përkasin kësaj teorijeje (: "Gjuha shqipe dhe gjuha serbe janë gjuhë të familjes indoevropiane dhe në këtë rrafsh mund të kenë pika të përbashkëta të trashëguara nga paraardhëset e tyre" Anila Omari) , me dalin shumë përkrahës . Por të jemi të sigurtë që ata janë nga rradhet sllave, dhe nga rradhët e shqiptarëve që synojnë një shterrim të kombit, një shuarje të prejardhjes (origjinës) sonë dhe krijimin e një krijese artifiaciale me përmasa të të mëdhe të shurjës së saj (shqiptarëve fxh)

Kur erdhën sllavët në Ballkan? na gjetën neve këtu , apo ne pas disa shekujsh pasi ”që erdhëm si të pa strehë i gjetëm” ata ?

Tentime nga më të ndryshmet  shekullore ose dy-tri shekullore për mohimin e çdo gjëje

shqiptare , për habinë tonë vazhdojnë edhe sot. Kur do të ndalën? Mendoj se kurrë , pasiqë edhe nga vetë gjiu i ynë vazhdimisht po dalin mohsat e gjuhës, historisë dhe fytyrave tona kombëtare. Që të kemi një pasqyrë edhe më të qartë  se si mohohet gjuha shqipe në qarqet akademike  të huaja deshta të ju njoh edhe me një libër (prej shumë librave) të autorit sllovak Jan Kollar : ”Sláva bohyně a původ jména Slavův čili Slavjanův 1839 ) ”Lavdi Perendisë për emrin dhe gjuhën Sllave ”(1839)

Nga vetë titulli shihet se si dhe me çfarë krenari e flitet për gjuhën sllave.Nuk do të më kishte penguar aspak si libër sikur mos të kishte folë në gjuhën e sotme te Anila Omarit dhe të anilanave tjerë.  Si popull të ardhur vonë në trojet ku janë ata janë munduar në mënyra të ndryshme që të paraqesin ”autoktoninë” e tyre.Për qëllimet e tyre shpërlarëse , sllavët janë munduar në çdo formë të neutralizojnë elementin shqiptar ; se me  zhvlerësimin e çdo gjëje shqiptare i forcojnë pozitat e tyre prej hajni në Europë.

Është për t´ardhur keq se si munden ”kokat e ndritura” shqiptare të këndojnë në të njejtin grup koral ,  apo në të njejtën orkestër të marrin edhe rolin e violinës së parë.

Dihet që lidhjet gjuhësore ekzistojnë kudo ndërmjet popujve, por autorja (Anila Omari) e thotë krejt ndryshe, ku, sipas saj, jo vetëm që serbët e shqiptarët kanë lidhje gjuhësore por ata e kanë, sipas saj, edhe të njëjtin paraardhës, kurse Jan Kollar që më 1839 e thot që ja fjelët sllave në gjuhën e shqiptarëve : Arra=orech  (arra)

At=ot otec  (ati),Bagatia=bogatstwj (pasuria),Balta=blato  ,Berber=barbjr ( fjalë jo shqipe) ,Borika=borowice, Briska=britva,Cuba=dëwa ,Секаn=cekan /kyg ,Ciap=cap, kozel ,Dera=dwére ,Derres=drzeti ,Drapar=neb, sradar, srp ;Dru=drwo ,Durog=darugi

Durim=dar Dzier=deru, drátí Eviiatikit=wlhky, wilgotny, pois Fangil thengjill=ugel uhel,Fliakà=Ык, blcenj, plamen Gati=gotow Gliep= slep lippitudo Gropa=grob, Gropos=brobjm polàbiti Grusht=grst, hrst,hubjm :Cheth=hodjm Ishprazin=prázen Fàngilthengjill=ugel uhel

Fliakà=Ык blcenj, plamen Gati= gotow Gliep=sr slep lippitudo Gropa=grob, hrob

Gropog=brobjm, polàbiti Grusht=grst, hrstCheth=hodjm I shpràzt=prázen

Liagin=láhwice, Liuga=lyzica Liupata=lopata Mace=raacka, kocka Miegula=magla, mhla ,Mrezià=mreza sak sjt, Mut=mut, kal, legno, [smutna voda] Nata, Nat=noc Nemec=nëmy

Nese e bëjmë një vështrim të thjeshtë të fjalëve ” sllave ” në gjuhën shqipe , shofim se ato janë fjalë të vjetra pellazgjike -ilire-shqipe  se pse janë një rrokëshe (monosylabike), psh.

at, flak´, der`, çub´ e shumë tjera.Por le të mbetet në ndërgjegjën e gjuhëtarëve dhe tëna spjegojnë si duhet këtë ”huazim ”të shqipes nga sllavishtja

Përndryshe , për ata që duan më shumë le të referohen në: Sláwa bohyně a půwod gména Slawůw čili Slawjanůw: w listech k P. J. Šafařikowi  By Ján Kollár(https://books.google.com/?hl=en).

commentFirst article
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat