Qyteti Nju Jork, ka luajtur një rol të rëndësishëm në zhvillimin e rrokaqiellve. Që nga viti 1890, deri në vitin 2020, janë ndërtuar 7 mijë pallate, nga 20 deri në 110 kate, dhe, dhjetë prej atyre që janë ndërtuar, 130 vjetë më parë në qytet,madje duke mbajtur titullin ndërtesa më e gjatë në botë.
Nju Jork, dhe disa vende per te vizituar
Nju Jorku ka shume vende për të vizituar, aq sa turistët e huaj e quajnë marramendës, janë reth 500 galeri arti, 150 muzeume, mbi 100 teatre, qindra dyqane tregetare klasi, dhe 17.000 restorante, nga specialitetet dhe guzhina e gjithë planetit, përfshirë edhe guzhinën tradicionale shqiptare.
Qyteti konsiderohet si qendra kulturore artistike e Bregut lindor të SHBA-së. Padyshim simboli i Nju Jorkut, është Statuja e Lirisë, që në 1886, u vendos në ishullin e Lirisë në juge të Manhatanit, si dhurat e Republikës Franceze. Krijuesi i tij ishte skulptori Frederik Bartoldi (Frédéric Auguste Bartholdi).
Vende të tjera për të vizituar ne Nju Jork, madje edhe me një shëtitje natyrore, janë ura e Bruklinit, pallati famshëm e sportit Madison Square Garden dhe stacioni madheshtor hekurudhor "Grand Central Terminal", i ndërtuar ne 1903. Me famë boterore dhe nga më të vizituarit janë gjithashtu edhe muzeumet Guggenheim, Muzeu Metropolitan i Artit (Nju Jork) dhe Muzeu i Artit Modern (MoMa), por eksistojne dhe dhjetra vende të tjera që në se viziton qytetin e Nju Jorkut, ia vlen ti vizitosh.
Nju Jork, qyteti i Gradacieleve “Rrokaqiellve”, simboli i madhështisë së Amerikës
Madhështia e qyteteve të mëdha në Shtetet e Bashkuara, kudo që të shkosh dhe ti vizitosh janë në qender të tyre ndërtesat e larta – Gradacilet – Qiellgervishtësit. Por, një perjashtim bënë Qyteti i New York, lagjia e 2 milion banorve Manhattan, e cila është dhe metropoli i botës .
Aty, ku momentalisht në Midtown Manhattan gjendet dhe ndërtesa e parë më lartë në botë, Empire State Building 112 kate (1,224 feet ose 373 metra). Ndërtesa më e lartë në New York City, është One World Trade Center, e cila ngrihet në një lartësi 1.776 feet(541 m).
Pastaj vijnë me radhë Kulla e Bankës së Amerikës, Kulla e Parkut Qendror (në ndërtim e sipër), në Central Park Jug të përfunduar së fundmi prapa saj. Në qendër dhe të dy në ndërtim janë 111 West 57th Street dhe 53W53. Në të djathtë është 432 Park Avenue.
Manhatani i Ulët – Lower Manhattan , me një bukuri fantastike shikuar nga bregu tjetër I lumit Hudson nga Jersey City, New Jersey, duket me kompleksin e Qendrës Botërore të Tregtisë në mes, dhe rrethaur si kurorë nga dhjetra Gradaciele shumica janë të veshura me qelq .
Qyteti i New York-ut, i cili është një ndër pesë qytetet më të populluar në Shtetet e Bashkuara,(afro 9 milion banorë) është qyteti i mbi 7,000 ndërtesave të larta – Gradacieleve – Rrokaqiell, të përfunduara me të paktën 20 kate e lartë, prej të cilave të paktën 133 prej tyre janë më të larta se 600 feet (183 m) .
Ndërtesa më e lartë në New York, aktualisht është One World Trade Center, e cila ngrihet 1.776 feet – këmbë (541 m). Rrokaqielli 104-katësh ku dikur ishin dy Kullat Binjake, qëndron gjithashtu si ndërtesa më e lartë në Shtetet e Bashkuara, dhe është ndërtesa më e lartë në hemisferën perëndimore dhe ndërtesa e gjashtë më e lartë në botë.
Ndërtesa e dytë më e lartë e përfunduar në qytet është One Vanderbilt, që qëndron në 427 feet, 1,401 metra, është ndërtesa më e lartë e zyrave në Midtown. E treta më e lartë është 432 Park Avenue, e katërta më e larta është 30 Hudson Yards dhe e pesta më e larta është Empire State Building, pa llogaritur antenën e saj.
Me 1,250 feet (381 m), është ndërtesa 102-katëshe - Empire State në Midtown Manhattan, e cila përfundoi në 1931, dhe ishte si ndërtesa më e lartë në botë nga përfundimi i saj deri në 1970, kur ndërtimi në 1,368 këmbë (417 m), ishte Kulla e Veriut e Qendrës të Tregtisë Botërore, para rrëzimit të tyre, në 11 Shtator 2001, e cila e tejkaloi atë. Kulla e re, e ndërtuar 8 vjet më parë(shtator 2013), është ndërtesa e shtatë më e lartë në Shtetet e Bashkuara dhe ngrihet në majën prej 1.454 feet(443 m) përfshirë antenën e saj.
Kulla e Veriut (ish Qendra Origjinale e Tregtisë Një Botërore), së bashku me binjakun e saj Kulla e Jugut (Qendra e parë e Tregtisë Dy Botërore), e cila ishte gjashtë metra më e shkurtër, e mbanin këtë titull vetëm për pak kohë pasi që të dy ishin me nga 110- kate. Kullat Binjake mbetën ndërtesat më të larta në New York City derisa u shkatërruan në 2001 gjatë sulmeve të 11 Shtatorit, duke lënë në krye Empire State Building, e cila mbete përsëri si ndërtesa më e lartë e qytetit.
Qendra e re Botërore e Tregtisë Një filloi ndërtimin në 2006; në prill 2012 ajo tejkaloi për nga lartësia ndërtesën Empire State, për t'u bërë më i gjati i qytetit. Me mbarimin e saj në maj 2013, Qendra Botërore e Tregtisë 1.776 këmbë (541 m) One World tejkaloi dhe Tower Willis në Chicago për t'u bërë ndërtesa më e lartë në Shtetet e Bashkuara.
Qendër Botërore e Tregtisë 1, është pjesë e rizhvillimit të Qendrës Botërore të Tregtisë, e cila gjithashtu përfshin 1,079 feet (329 m) Qendra Botërore e Tregtisë 2, dhe 977 këmbë (298 m) Qendra Botërore e Tregtisë 3, dhe Qendra Botërore e Tregtisë 4, e cila është 743 feet (226 m) dhe një ndërtesë pjesërisht e ndërtuar në pritje të inagurimit këtë shtator: e cila do të jet Qendra Botërore e Tregtisë 5, me 1,323 feet (403 m) .
Rrokaqiejt në New York City, janë përqendruar më së shumti në qendër të qyteti Midtown dhe në pjesën e poshtme të tij, në Downtown Manhattan, edhe pse 4 lagjet e tjera nga Five Borough : Manhattan, Brooklyn, Queens dhe Bronx, përmbajnë edhe disa shumëkatëshe, ishulli Staten Island, ende nuk ka një ndërtesë që hynë në kategorinë e Rrrokaqeijve. Që nga janari 2021, i gjithë qyteti kishte 290 rrokaqiej të përfunduar që ngrihen të paktën me mbi 492 feet (150 m) në lartësi, më shumë se çdo qytet tjetër në Shtetet e Bashkuara dhe i treti në botë i tejkaluar vetëm nga Hong Kong dhe Shenzhen.
Në New York City janë në ndërtim e sipër edhe 34 Gradaciele të reja.
Historia e Gradacieleve – Rrokaqiellve, të New York City :
Historia e rrokaqiejve në New York City filloi me ndërtimin e ndërtesave të Equitable Life, Western Union dhe Tribune në fillimin e viteve 1870. Këta rrokaqiej të hershëm relativisht të shkurtër, ndonjëherë të referuar si "pre-skyscrapers" ose "protoskyscrapers", përfshinin karakteristika të tilla si një kornizë çeliku dhe ashensorë - inovacionet e reja të reja që u përdorën në rrokaqiejt e mëvonshëm të qytetit.
Fillimi i ndërtimit modern i rrokaqiejt, nisi me përfundimin e Ndërtesës Botërore në 1890; struktura u ngrit në një majë prej 349 feet (106 m). Megjithëse nuk ishte ndërtesa e parë e lartë e qytetit, ajo ishte ndërtesa e parë që tejkaloi majën e Kishës së Trinitetit prej 284 feet(87 m).
Ndërtesa Botërore, e cila qëndroi si më e larta në qytet deri në 1899, u shemb në 1955 për të lejuar ndërtimin e një hyrjeje të zgjeruar në Urën e Brooklyn. Ndërtesa e Park Row, me 391 feet – këmbë (119 m), ishte ndërtesa më e lartë e qytetit nga 1899 deri në 1908, dhe ishte për atë kohë ndërtesa më e gjatë në botë. Deri në vitin 1900, pesëmbëdhjetë rrokaqiej në New York City tejkaluan 250 feet (76 m) në lartësi.
New York City, zyrtarisht Qyteti i Nju Jorkut :
New York City, zyrtarisht Qyteti i Nju Jorkut (City of New York) për ta dalluar atë nga shteti i Nju Jorkut, në të cilin bën pjesë, është qyteti më i populluar në Shtetet e Bashkuara dhe qendra e zonës metropolitane të Nju Jorkut, porta krysore për emigracionin e ligjshëm në Shtetet e Bashkuara dhe një nga aglomeratët urbanë më të populluar në botë.
Nju Jorku ushtron një ndikim të rëndësishëm në tregëti, financë, media, art, modë, kërkime shkencore, teknologji, arsim dhe argëtim. Në Nju Jork e ka selinë Organizata e Kombeve të Bashkuara, duke e bërë Nju Jorkun një qendër të rëndësishme për diplomacinë ndërkombëtare dhe kryeqytetin kulturor dhe financiar të botës.
Nju Jorku, ndodhet në një nga portet natyrorë më të mëdhenj në botë. Ai përbëhet nga pesë rajone administrativë të quajtur "borough" (borou), që janë njëkohësisht edhe qarqe të shtetit të Nju Jorkut. Ato janë: Brooklyn (Bruklin), Queens(Kuins), Manhattan (Mënhetën), Bronx (Bronks), dhe Staten Island (Stejtën Ajllend).
Këto pesë rajone u konsoliduan në një qytet të vetëm në vitin 1898. Sipas vlerësimeve të regjistrimit të vitit 2013, popullsia e Nju Jorkut ishte 8.405.837 banorë. Sipërfaqja e tij është 790 km². Nju Jorku është qyteti me dendësinë më të madhe të popullsisë ndër qytetet e mëdhenjë në Shtetet e Bashkuara.
Në Nju Jork fliten rreth 800 gjuhë, (përfshirë, gjuhën Shqipe) duke zënë vendin e parë në botë, për sa i përket gjuhëve të folura.
Nju Jorku , është banuar për herë të parë në vitin 1624 si një pikë tregëtare nga kolonistët e Republikës Hollandeze dhe u emërua New Amsterdam në vitin 1626. Qyteti dhe rrethinat e tij u vu nën kontrollin anglezëve në vitin 1664.
Nju Jorku ka shërbyer si kryeqyteti i Shteteve të Bashkuara nga viti 1785 deri më 1790. Ai ka qenë qyteti më i madh i vendit që nga viti 1790. Statuja e Lirisë është një simbol i njohur globalisht i Shteteve të Bashkuara dhe demokracisë së tyre.
