Ardhja e vaksinave premton rikthim në një jetë më normale dhe ka krijuar një treg global që vlen dhjetëra e miliarda dollarë në shitje vjetore për disa kompani farmaceutike.
Mes fituesve më të mëdhenj janë Moderna dhe Pfizer, dy kompani farmaceutike të ndryshme amerikane që marrin më shumë se 30 dollarë për person për mbrojtje me vaksinën e tyre me dy doza. Ndërsa Moderna është krijuar vetëm 11 vite më parë, ajo nuk kishte shënuar asnjëherë fitime dhe kishte para pandemisë vetëm 830 të punësuar, Pfizer, i ka rrënjët që në 1849 dhe pati një fitim neto prej 9.6 miliardë dollarësh vitin e kaluar, me afro 80 mijë pjesëtarë të stafit.
Por, prodhues të tjerë ilacesh, si Britaniko-suedezja AstraZeneca dhe amerikanja Johnson&Johnson, kanë premtuar të ofrojnë vaksinat e tyre në bazë jo fitimprurëse, deri sa pandemia të përfundojë. Nëse tregu do të mbetet një gjenerues parash në të ardhmen, kjo varet nga fakti nëse vaksina do të jetë e llojit që do të nevojitet vetëm një herë, si ajo e fruthit, apo nëse do të kërkohet rregullisht, si psh gripi. Por në të ardhmen e menjëhershme, do të ketë fitime të kënaqshme.
Ndërkohë, britanikja the Guardian, ka hartuar edhe një klasifikim të sajin, se cila nga këto kompani farmaceutike do të fitojë më shumë dhe se cilët aksionerë kanë bërë pasuri deri më tani. E para renditet Pfizer dhe BioNTech ku qeveritë e botës kanë porositur rreth 780 milionë doza, me një cmim prej 39 dollarësh për dy doza në shba dhe 30 dollarësh në BE.
Në 2021, ajo prej 15-30 miliardë dollarë nga shitjet. Pfizer dhe BioNTech i ndajnë fitimet në marzhine të barabarta ndërkohë që themeluesit e BioNTech, bashkëshortët Ugur Sahin dhe Ozlem Tureci, të dy mjekë, u bënë multimiliarderë vitin e shkuar, kur potenciali i vaksinës dhe marrëveshja me Pfizer bënë që të rriteshin aksionet e kompanisë.
Më pas Guardian rendit Modernën, Johnson & Johnson, AstraZeneca, Sinovac, institutin Gamaleya dhe fondin e investimeve në rusi, Novavax dhe CureVac.
1. Pfizer / BioNTech vaksina e ARN-së
Vaksina Comirnaty e Pfizer , e zhvilluar me BioNTech të Gjermanisë, bazohet në RNA të dërguarin e riinxhinieruar – molekula që dërgon udhëzime gjenetike nga ADN-ja në makinerinë e prodhimit të proteinave të një qelize. Ishte i pari që u miratua dhe duhet të ruhet në temperatura ultra të ulëta (-70C). Qeveritë kanë urdhëruar rreth 780 milion doza, duke përfshirë SH.B.A. (200 milion doza për 3.9 miliardë dollarë) dhe komisionin e BE (300 milion), ndërsa 40 milion doza do t’u shkojnë kombeve me të ardhura më të ulta përmes objektit Covax. Kushton 39 dollarë (28 £) për dy doza në SHBA dhe rreth 30 dollarë në BE.
Pfizer, i cili ndan kostot dhe marzhet e fitimit në mënyrë të barabartë me BioNTech , pret 15 miliardë dollarë në shitjet e vitit 2021 bazuar në marrëveshjet aktuale. Numri përfundimtar mund të jetë dy herë më i lartë, siç thotë Pfizer se mund të japë potencialisht 2 miliardë doza këtë vit. Analisti i Barclays, Carter Gould parashikon shitje prej 21.5 miliardë dollarë në 2021, 8.6 miliardë dollarë vitin e ardhshëm dhe 1.95 miliardë dollarë në 2023, me supozimin se goditja jepet si një goditje e njëhershme.
2.Moderna vaksina e ARN-së
Vaksina e prodhuar nga firma bioteknike amerikane, me seli në Massachusetts, duhet të ruhet në temperaturën e ngrirjes (-20C). MB ka urdhëruar 17 milion doza, BE bleu 310 milion me një mundësi për 150 milion të tjera në 2022, ndërsa qeveria e SH.B.A. urdhëroi 300 milion të shtëna. Japonia bleu dozat 50 milion. Moderna akuzon 30 dollarë për dy dozat e kërkuara në SHBA dhe 36 dollarë në BE.
Moderna ka thënë se pret shitje në vitin 2021 prej $ 18.4 miliardë . Analisti i Barclays, Gena Wang parashikon shitje prej 19,6 miliardë dollarësh, 12,2 miliardë dollarë në 2022 dhe 11,4 miliardë dollarë në 2023, duke supozuar vaksinime të përsëritura.
3. Johnson & Johnson Vaksina e adenovirusit
J & J’s jab , vaksina e parë në botë me të vetme Covid-19, u krijua nga departamenti i saj Janssen në Belgjikë. Përdor adenovirus-26, një variant i rrallë i virusit të ftohjes. Wasshtë aprovuar në SHBA në fund të Shkurtit dhe mund të ruhet në temperatura standarde të frigoriferit për të paktën tre muaj. Porositë e mëdha përfshijnë SH.B.A., MB (30 milion doza plus mundësi për 22 milion), BE (deri në 400 milion doza) dhe kombet Covax (500 milion doza deri në vitin 2022).
Kompania synon të japë të paktën 1 miliardë doza këtë vit, të cilat do të gjenerojnë 10 miliardë dollarë. Qeveria e SHBA ka urdhëruar 100 milion doza, me mundësinë për të blerë 200 milion më shumë, dhe po paguan 10 dollarë për një dozë.
4. AstraZeneca Vaksina vektoriale e adenovirusit
Vaksina e zhvilluar me Universitetin e Oksfordit përdor një virus të ftohtë të shimpanzesë së modifikuar dhe mund të mbahet në temperaturën e frigoriferit. Vaksinat vektoriale virale përdorin një virus të padëmshëm për të dhënë një pjesë të kodit gjenetik në qeliza. Porositë e mëdha kanë ardhur nga MB (100 milion), BE (deri në 400m), SH.B.A. (300m) dhe Japoni (120m).
Analistët në SVB Leerink parashikojnë shitje prej 1.9 miliardë dollarë këtë vit dhe 3 miliardë dollarë në 2022. Shifra e vitit 2021 mund të jetë shumë më e lartë nëse AstraZeneca arrin synimin e saj ambicioz prej 3 miliardë dozash. Kompania është zotuar të furnizojë vaksinën mbi një bazë jo-fitimprurëse gjatë kësaj pandemie dhe akuzon 4.30 deri në 10 dollarë për dy doza.
