Pas 12 vitesh së bashku, ishte propaganda ruse ajo që përfundimisht i dha fund martesës së Liubov Mariç me bashkëshortin e saj serb.
Ukrainasja pranon se kishin pasur vështirësi, por pas pushtimit të Ukrainës nga forcat ruse në shkurt, gjërat filluan të përkeqësohen, pasi burri i saj u përball me një sasi të madhe propagande ruse.
Sipas saj, burri me të cilin ajo kishte rënë dikur në dashuri, tashmë nuk ishte më i njëjti. Ajo ka zbuluar se ai madje ka ndaluar djalin e tyre të dëgjonte muzikë popullore ukrainase, duke e quajtur atë vepër të “nazistëve”.
“Kisha shpresuar për mbështetje dhe mirëkuptim, por ai filloi të fajësonte të gjithë përveç rusëve,” tha Maric, 44 vjeç.
Menjëherë pas kësaj ajo paketoi valixhet dhe pavarësisht luftës u kthye në Ukrainë.
Propaganda e Kremlinit ka gjetur një audiencë të gatshme në Serbi, ku urrejtja e zjarrtë ndaj NATO-s dhe SHBA-së ka bërë që shumë njerëz të qëndrojnë në anën e Moskës.
Ndërsa pjesa më e madhe e Evropës ka kërkuar të ndalohet propaganda e mediave ruse të lajmeve, ato lulëzojnë në Serbi ku edhe mediat e mbështetura nga shteti shpesh “papagallëzojnë” linjën e Kremlinit.
“Unë mendoj se e vërteta është diku, por askush nuk e raporton atë. Kështu që unë ndjek mediat ruse dhe perëndimore dhe përpiqem të lexoj midis rreshtave. Ata (Perëndimi) i kanë ndërprerë mediat ruse që të mos arrijnë të dëgjojnë palën tjetër. Gjithçka që ju merrni si rezultat është histeri”, tha Dario Acimovic, një dizajner grafik 27-vjeçar.
“Statusi hyjnor” i Putinit
Nën qeverisjen e presidentit Aleksandar Vuçiç, media e Serbisë është detyruar gjithnjë e më shumë të ndjekë vijën e qeverisë, ndërsa pak media të pavarura të mbetura janë përballur me presion të vazhdueshëm nga autoritetet.
Gjatë periudhës së luftës, tabloidi kryesor i Serbisë, Informer, botoi artikuj të shumtë që lavdëronin Vladimir Putinin së bashku me një kopertinë dy ditë para pushtimit me titullin, “Ukraina ka sulmuar Rusinë”.
“Organet e propagandës pro-qeveritare të Serbisë krijuan kultin e Putinit, i cili madje tejkalon atë që ata ndërtuan për Vuçiçin. Ai gëzon një status praktikisht hyjnor,” tha Dinko Gruhonjic, profesor i asociuar i gazetarisë në Universitetin e Novi Sadit.
Sipas sondazhit të fundit të opinionit nga vëzhguesi i demokracisë me qendër në Beograd, Crta, dy të tretat e popullsisë ndjehen “më afër” me Rusinë.
Tre të katërtat e serbëve besojnë gjithashtu se Kremlini u detyrua të merrte pjesë në luftë për shkak të synimeve të NATO-s për t’u zgjeruar.
I njëjti sondazh sugjeroi se 40 përqind e popullsisë serbe ishin në favor të heqjes dorë nga ndjekja e gjatë e vendit për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian dhe në vend të kësaj të vijonte aleanca me Moskën.
“Mediat pro-qeveritare kanë një qëndrim të qartë pozitiv ndaj Rusisë, janë neutrale ndaj BE-së dhe negative ndaj Ukrainës. Rusia është alternativa e treguar për votuesit për të provuar se Serbia mund t’ia dalë pa Bashkimin Evropian”, tha Vujo Iliç, studiues dhe një nga autorët e sondazhit.
Lidhjet kulturore dhe historike midis dy vendeve kryesisht të krishtera sllave dhe ortodokse shtrihen në shekuj, duke bërë që shumë serbë të jenë shumë më pranë popullit rus.
Në kryeqytetin serb, bluzat me fytyrën e Putinit shiten nga kioskat e suvenireve, ndërsa shkronja Z, e cila është bërë simboli rus për pushtimin, është pikturuar në muret e qytetit.
‘Nuk është e vërtetë ajo që thonë’
Plagët nga fushata e bombardimeve të NATO-s kundër Serbisë në vitin 1999 gjatë luftës në Kosovë mbeten një plagë e hidhur për shumë njerëz.
“Unë nuk i besoj mediave perëndimore. Më kujtohet se çfarë shkruanin për serbët gjatë luftërave. Na portretizuan si kafshë. Pasi nuk ishte e vërtetë atëherë, nuk është e vërtetë tani ajo që thonë për rusët,” i tha AFP pensionisti 73-vjeçar Tihomir Vranjes.
Mbulimi i luftës dhe konsumimi i lajmeve nga burimet ruse nuk ka kaluar pa u vënë re, ku ambasadori ukrainas në Beograd ngriti zërin në shenjë proteste duke thënë se qytetarët e Serbisë nuk janë të informuar siç duhet.
Por të qëndrosh i përditësuar me lajmet e sakta për luftën nuk është gjithmonë e lehtë në Serbi.
Edhe për një ukrainase si Mariç, me akses në llogaritë e dorës së parë nga vendi i saj, të gjejë lajme të cilat janë të vërteta dhe të pa “infektuara” nga dezinformatat, është e vështirë.
“Propaganda e tyre është aq efikase saqë pas pesë minutash leximi, më nisin dyshimet”, tha ajo.
