Udhëheqësit e grupit G20 të ekonomive më të mëdha në botë ranë dakord sot për një deklaratë të përbashkët që bën thirrje për veprime "të rëndësishme dhe efektive" për të kufizuar ngrohjen globale, por duke dhënë pak angazhim konkret.
Rezultati i ditëve të negociatave të vështira mes diplomatëve lë të zhgënjyer aktivistët e klimës dhe shumë më tepër punë për samitin më të madh të OKB-së për klimën COP26 në Skoci, ku shumica e liderëve të G20-së do të fluturojnë direkt nga Roma.
Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së Antonio Guterres, i cili paralajmëroi të premten se bota po përshpejtohej drejt një katastrofe klimatike, tha se samiti në Romë as nuk i kishte përmbushur shpresat e tij dhe as nuk i kishte varrosur ato.
“Dhe ndërsa mirëpres angazhimin e ripërtërirë të samitit të G20 për zgjidhjet globale, po largohem nga Roma me shpresa të paplotësuara, por të paktën ato nuk janë varrosur, njoftoi ai në Twitter.
Pragu i rritjes së temperaturës prej 1.5 gradë Celsius duhet të arrihet për të shmangur një përshpejtim dramatik të ngjarjeve ekstreme të motit si thatësira, stuhitë dhe përmbytjet, thonë ekspertët e OKB-së, dhe për të arritur këtë qëllim ata rekomandojnë arritjen e emetimeve zero të karbonit deri në vitin 2050.
“Ky ishte momenti që G20 të vepronte me përgjegjësinë që kanë si transmetuesit më të mëdhenj, por ne shohim vetëm gjysmë masa në vend të veprimeve konkrete urgjente”, tha Friederike Roder, nënkryetare e grupit për zhvillim të qëndrueshëm, Global Citizen.
G20, i cili përfshin gjithashtu Brazilin, Kinën, Indinë, Gjermaninë dhe Shtetet e Bashkuara, është përgjegjës për rreth 80 për qind të emetimeve globale të gazeve serrë.
Anëtarë të këtij formati janë vende si Arabia Saudite, vendi me rezervat më të mëdha të naftës në botë dhe Australia, për të cilën qymyri është produkti i dytë më i rëndësishëm i eksportit dhe vazhdon të investojë në këtë lëndë djegëse, ndonëse ekspertët bëjnë thirrje për braktisjen e tij. Prandaj, kritikët dhe grupet mjedisore janë skeptikë për sinqeritetin e synimeve të shteteve në luftën kundër ndryshimeve klimatike.
Dokumenti final thotë se planet aktuale kombëtare se si të frenohen emetimet do të duhet të forcohen "nëse është e nevojshme", por nuk përmend në mënyrë specifike vitin 2050 si datën për arritjen e emetimeve zero të karbonit.
Ne e kuptojmë se ndikimet e ndryshimeve klimatike në 1.5 gradë janë shumë më të ulëta se në 2. Ruajtja e rritjes në atë temperaturë do të kërkojë veprime dhe angazhim domethënës dhe efektiv nga të gjitha shtetet, thuhet në deklaratë.
Udhëheqësit njohën vetëm "rëndësinë thelbësore" të ndalimit të emetimeve neto "deri ose rreth mesit të shekullit", një frazë që hoqi 2050 si një datë që mund të shihej në versionet e mëparshme të deklaratës përmbyllëse, për ta bërë qëllimin më pak specifik.
Kina, emetuesi më i madh në botë i dyoksidit të karbonit, ka vendosur një objektiv deri në vitin 2060 dhe ndotës të tjerë të mëdhenj si India dhe Rusia nuk janë angazhuar për një datë të synuar të vitit 2050.
Ekspertët e OKB-së thonë se edhe nëse planet aktuale kombëtare zbatohen, bota po shkon drejt një ngrohjeje globale prej 2.7 gradë Celsius, me pasoja katastrofike.
Deklarata përfundimtare e vendeve të G20 përfshin një premtim për të ndërprerë fondet për prodhimin e huaj të qymyrit deri në fund të këtij viti, por nuk është caktuar një datë për përfundimin e praktikës, ndërsa është premtuar vetëm se do të ndodhë "sa më shpejt të jetë e mundur. "
Kjo zëvendësoi objektivin e vendosur nga drafti i fundit i deklaratës përfundimtare për arritjen e këtij objektivi deri në fund të 2030, duke treguar se sa i fortë është ndikimi i disa vendeve të varura nga qymyri.
G20 gjithashtu nuk caktoi një datë për të ndaluar financimin e karburanteve fosile, duke thënë se do ta bënte këtë në "të ardhmen e afërt".
Për çështjen e metanit, i cili ka një ndikim më të fortë, por afatshkurtër në ngrohjen globale sesa dyoksidi i karbonit, deklaratat nga një draft i mëparshëm që premtonte "të kërkonte të reduktonte ndjeshëm emetimet kolektive të metanit" u holluan.
Deklarata përfundimtare pranon vetëm se ulja e emetimeve të metanit është "një nga mënyrat më të shpejta, më të mundshme dhe me kosto efektive për të kufizuar ndryshimet klimatike".
Burime nga G20 thanë se negociatat kanë qenë të vështira për të ashtuquajturën "financat e klimës", që i referohet premtimit të vendeve të pasura në vitin 2009 se do t'u jepnin 100 miliardë dollarë në vit vendeve në zhvillim çdo vit deri në vitin 2020 për t'u marrë me ndryshimet klimatike.
Ata nuk e përmbushën atë premtim, duke shkaktuar mosbesim dhe indiferencë midis disa vendeve në zhvillim për të përshpejtuar reduktimin e emetimeve të tyre.
“Kujtojmë dhe riafirmojmë angazhimin e vendeve të zhvilluara për të mbledhur së bashku 100 miliardë dollarë në vit deri në vitin 2020 dhe çdo vit deri në vitin 2025 për të përmbushur nevojat e vendeve në zhvillim”, tha G20 në një deklaratë.
Udhëheqësit "theksuan rëndësinë e përmbushjes së këtij qëllimi plotësisht sa më shpejt të jetë e mundur."
