LIVE: Prioritet vrasja e Putinit, lufta merr drejtimin e papritur - sulmi i Ukrainës në Belgorod po “ndryshon lojën”

Spiunët ukrainas kanë plane konkrete për të hequr qafe presidentin rus Vladimir Putin.

Vadym Skibitsky, zëvendësdrejtor i shërbimit të inteligjencës ushtarake të Ukrainës, tha këtë në një intervistë për gazetën gjermane “Welt”.

Në një intervistë për Welt, Skibitsky e përshkroi vrasjen e Putinit si “prioritet kryesor”.

“Ai është në krye të listës sonë”, tha kreu i shërbimit inteligjent të Ukrainës.

Skibitsky beson se Putini duhet të ndëshkohet sepse “koordinoi” luftën në Ukrainë dhe “vendosi se çfarë do të ndodhte”.

Vetë presidenti rus, sipas Skibitskit, tashmë ndjen atë që i pret.

“Shumë njerëz në Rusi ende e mbështesin këtë ‘operacion special’, por falë mediave sociale dhe kontrolleve telefonike, ne e dimë se kaq shumë rusë kanë vdekur tani saqë kjo i frikëson njerëzit”, tha Skibitsky.

Ai tha se plane të ngjashme po përgatiten për themeluesin e grupit Wagner, Yevgeny Prigozhin, mercenarët e të cilit akuzohen për krime të tmerrshme lufte kundër trupave ukrainase.

“Prioriteti ynë është të eliminojmë çdo komandant njësie që urdhëron njerëzit e tij të sulmojnë”, tha Skibitsky.

I pyetur për “marrëdhënien” e Kievit me Prigozhin, Skibitsky tha troç: “Ne po përpiqemi ta vrasim”.

“Në fund, të gjithë do të duhet të përgjigjen për veprimet e tyre. Shefi i Shtabit të Përgjithshëm Valery Gerasimov dhe ministri i Mbrojtjes, Sergei Shoigu planifikuan sulmin dhe tani ata nuk mund të korrigjohen”, shtoi Skibitsky.

I pyetur nëse propagandistët, oligarkët dhe civilët do të konsideroheshin gjithashtu objektiva të vlefshëm, Skibitsy u përgjigj: “Ne jemi në luftë dhe këta janë armiqtë tanë. Nëse një person i rëndësishëm prodhon dhe financon armë për Rusinë, atëherë eliminimi i tij do të shpëtonte jetën e shumë civilëve. Sipas konventave ndërkombëtare, ky është një qëllim legjitim”. 

Derisa është raportuar se grupi ushtarak privat rus Wagner po tërhiqet nga Bakhmut, një konfirmim ka ardhur edhe nga Kievi.

Sipas mediave të huaja, zëvendësministrja e Mbrojtjes e Ukrainës, Hanna Maliar, thotë se inteligjenca sugjeron se trupat nga forcat e armatosura ruse po zëvendësojnë tani trupat e Wagner.

Komentet e saj duket se – të paktën pjesërisht – konfirmojnë një njoftim nga themeluesi i Wagner Yevgeny Prigozhin se grupi i tij kishte filluar të tërhiqej nga qyteti lindor i Ukrainës.

Wagner ka qenë shumë i përfshirë në luftimet për Bakhmutin, i cili ka qenë në qendër të një prej betejave më të gjata dhe më të përgjakshme në luftë deri më tani.

“Në rrethinat e Bakhmutit, armiku ka zëvendësuar njësitë Wagner me forca të rregullta të ushtrisë”.

“Brenda vetë qytetit, mbeten luftëtarët e Wagner”, shkroi Maliar në komentet në aplikacionin Telegram.

Prigozhin tha në një video se tërheqja e njësive të tij kishte filluar herët të enjten dhe se një dorëzim i pozicioneve të Wagner do të vazhdonte deri më 1 qershor. 

Një armëpushim në vend të një traktati paqeje. Një vend i ndarë në dy sfera të kundërta ndikimi. Rreziku i një përshkallëzimi të përhershëm që mund të ringjallë konfliktin në çdo moment.

Makthi bërthamor që kërcënon paqen rajonale dhe, rrjedhimisht, paqen globale. Në rast se lufta në Ukrainë do të shkonte drejt të ashtuquajturës zgjidhje koreane, ne mund të imagjinonim diçka të tillë. Me një skenar që do të pasonte atë që ndodhi në gadishullin Korean pas Luftës Koreane (1950-1953). Nëse do të ishte kështu, Evropa do ta gjente veten duke u përballur, në krahun e saj lindor, me një mosmarrëveshje ushtarake të ngrirë nga një armëpushim, pa paqe efektive, por mbi të gjitha me problemin e madh politiko-territorial midis Kievit dhe Moskës.

Me shpresën, është e vetëkuptueshme, që gjatë kësaj lloj qetësie të dukshme, ukrainasit dhe rusët do të respektojnë marrëveshjet. Nuk është rezultati më i mirë i mundshëm, por është gjithmonë më i mirë se gjendja aktuale, theksojnë disa analistë. Është një kusht që duhet shmangur sepse ekuilibri në fushë është shumë i brishtë, thonë të tjerët.

Krahasimi me Gadishullin Korean

Kontekstet janë të ndryshme, por përmbajtja themelore është e ngjashme. Konflikti korean, në një farë mënyre, kujton luftën në Ukrainë. Tërheqja e luftës midis Phenianit dhe Seulit nuk ka përfunduar kurrë zyrtarisht: ai u pezullua nga një armëpushim i nënshkruar në 1953, i cili ndaloi luftimet pa sjellë megjithatë asnjë traktat zyrtar paqeje. Sot gadishulli Korean është i ndarë në dy pjesë. 

Mbi paralelen e 38-të , vijës që në mënyrë efektive shërben si kufi zyrtar midis Koreve, gjejmë Korenë e Veriut të udhëhequr nga Kim Jong Un, afër orbitës gjeopolitike të Kinës; më poshtë është Koreja e Jugut, një aleat i vendosur i Shteteve të Bashkuara.

Shpresa se një armëpushim tjetër mund t'i japë fund armiqësive ruso-ukrainase dhe të krijojë dy entitete të dallueshme brenda Ukrainës së sotme bazohet në tre ide. Së pari, as Rusia dhe as Ukraina nuk do të dukeshin të jenë në gjendje të shënojnë më një fitore totale . Së dyti, pozicionet politike të dy vendeve janë shumë të largëta për të bërë të mundur një marrëveshje paqeje. Së treti, si Kievi dhe Moska po pësojnë humbje të mëdha, të cilat mund ta bëjnë një armëpushim tërheqës.

Ngrirja e konfliktit

Nuk është rastësi që zyrtarët amerikanë po arsyetojnë se lufta midis Rusisë dhe Ukrainës mund të kthehet në një konflikt të ngrirë, që do të zgjasë pafundësisht, shumë vite ose ndoshta dekada sipas skenarëve të tjerë të ngjashëm. Faqja e internetit Politico shkruante se fjalimet e para që do të shkonin pikërisht në këtë drejtim do të kishin nisur brenda administratës Biden.

Opsionet që po diskutohen për një "ngrirje" afatgjatë do të shqyrtonin ndërkohë dilemën se cilët kufij jozyrtarë duhet të vendosen për të bindur Moskën dhe Kievin që t'i respektojnë ata. Diskutimet, edhe pse tentative, do të zhvilloheshin brenda agjencive të ndryshme amerikane dhe në Shtëpinë e Bardhë. Pse edhe Uashingtoni po luan me idenë e një zgjidhjeje koreane? Ky është një skenar që mund të rezultojë të jetë rezultati afatgjatë më real, duke qenë se as Kievi dhe as Moska nuk do ta pranojnë kurrë humbjen.

 Për më tepër, ngrirja e konfliktit po bëhet një ide konkrete, duke qenë se SHBA-të kanë ndjenjën se kundërofensiva e afërt e Ukrainës nuk do të jetë në gjendje t'i japë një goditje vdekjeprurëse Rusisë. Çfarë do të thotë të zgjidhësh krizën ukrainase me zgjidhjen koreane? Për të formuar një Ukrainë të ndarë në dy shtete të dallueshme.

 Njëra e mbrojtur nga Rusia, tjetra nga Blloku Perëndimor, ashtu siç ndodhi në gadishullin Korean në fund të Luftës Koreane, me Korenë e Veriut nën ombrellën e BRSS (dhe Kinës) dhe Korenë e Jugut të strehuar nga Shtetet e Bashkuara.

Dyshime dhe kritika

Megjithëse zgjidhja koreane mund të çojë në një ngrirje të konfliktit, dyshimet dhe rreziqet do të mbeten në një skenar të tillë.

Ndërkohë, aplikimi i modelit korean në Ukrainë, duke pasur parasysh vendosmërinë e rusëve dhe ukrainasve në ndjekjen e objektivave të tyre ushtarake do të sjellë në tryezë të njëjtat çështje kritike të pranishme në Azi. Në fakt, Koreja e Veriut dhe Koreja e Jugut janë ende në luftë me njëra-tjetrën.

Presidenti Volodymyr Zelensky siguroi më shumë armë, municione dhe mbështetje diplomatike të pakursyer nga aleatët e G7-ës në përmbyllje të samitit në Hiroshima.

Megjithatë, udhëtimi në Japoni, mesa duket paska patur një qëllim edhe më të rëndësishëm. Siç shkruan gazeta serbe Blic, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka propozuar një “formulë paqeje”, që është mbështetur nga liderët perëndimorë.

Igor Zhovka, Zëvendës Shefi i Zyrës së Presidentit të Ukrainës, në Facebook shkroi:

“Pala ukrainase theksoi qartë se pse formula e paqes mund të vijë vetëm nga Ukraina, kjo për shkak se lufta po zhvillohet në tokën ukrainase dhe është populli ukrainas ai që po lufton për të drejtën e tij për pavarësi, integritet territorial, siguri dhe prosperitet”.

Samiti Global i Paqes

Siç raporton “Ukrainian Pravda”, pjesëmarrësit diskutuan edhe për Samitin Global të Paqes dhe Ukraina kërkoi mbështetjen e partnerëve për organizimin e tij. Zelensky propozoi që në korrik të mbahet një samit ndërkombëtar kushtuar formulës së paqes në Ukrainë. Sipas "Kiev Independent", shumë gjëra mbeten të paqarta për samitin, duke përfshirë vendin ku do të mbahet. Përpara samitit të Hiroshimës, Këshilli i Evropës miratoi formulën e paqes të Zelensky-t, duke shprehur mbështetje politike për interpretimin ukrainas të planit. Siç raportoi "Juromaidan Press", Këshilli i Evropës, i cili përbëhet nga 46 vende, u bë kështu forumi i parë i madh ndërkombëtar që konfirmoi zyrtarisht planin e paqes të Ukrainës.

10 pikat e Zelensky-t

Formula e paqes e Zelensky-t, përbëhet nga 10 pika të paraqitura nëntorin e kaluar në samitin e G20 në Indonezi. E para, është rrezatimi dhe siguria bërthamore, me fokus rivendosjen e sigurisë së termocentralit më të madh bërthamor, Zaporozhzhia që është nën kontrollin rus. Së dyti, siguria ushqimore, përfshirë mbrojtjen dhe sigurimin e eksporteve të grurit të Ukrainës.

Pika e tretë është siguria energjetike, me fokus në kufizimin e çmimeve të burimeve ruse të energjisë, si dhe në ndihmën për të rindërtuar infrastrukturën energjetike. Një nga pikat kryesore është lirimi i të gjithë të burgosurve dhe të dëbuarve, përfshirë të burgosurit e luftës dhe fëmijët e dëbuar në Rusi. Pika e pestë është rivendosja e integritetit territorial të Ukrainës dhe riafirmimi i Rusisë në përputhje me Kartën e OKB-së. Së gjashti, propozohet tërheqja e trupave ruse dhe ndërprerja e armiqësive, rivendosja e kufirit shtetëror të Ukrainës me Rusinë. Po ashtu, rivendosja e drejtësisë, duke përfshirë krijimin e një gjykate speciale për krimet ruse të luftës.

Pika e tetë lidhet me parandalimin e ekocidit, duke theksuar nevojën për të mbrojtur mjedisin. Po ashtu, synohet parandalimi i përshkallëzimit të konfliktit dhe ndërtimi i një arkitekture sigurie në zonën euro-atlantike. Dhe në fund, parashikohet konfirmimi i përfundimit të luftës, duke përfshirë një dokument që do të nënshkruhet nga palët e përfshira.

Formula e paqes

Michael McArthur Bosak, një negociator ndërkombëtar me përvojë, themelues i Iniciativës Parli-Polisi, këshilltar veteran ushtarak, analizoi formulën e paqes. “Së pari, është një udhërrëfyes i rëndësishëm për paqen në Ukrainë. Ka shumë argumente pse Ukraina duhet të ulet në tryezën e negociatave, por jo mjaftueshëm ligjërim si të zgjidhen çështjet reale”, thotë Bosak.

“Së dyti, formula i ndihmon partnerët të kuptojnë se si mund të kontribuojnë në procesin e paqes. Nëse partnerët e huaj duan t'i japin fund luftës, ata mund të krijojnë një mekanizëm për dëmshpërblime, duke ndërmjetësuar kthimin e të burgosurve, duke mbuluar kostot e rivendosjes së mjedisit ukrainas, etj”, shtoi ai. Sipas tij, ka pika që do të jetë pothuajse e pamundur të zgjidhen vetëm përmes negociatave.

“Dialogu nuk do t'i detyrojë rusët të largohen nga territori ukrainas ose të pranojnë ndryshime thelbësore në arkitekturën e sigurisë së rajonit. Prandaj, të flasësh ndërkohë që luftimet vazhdojnë është e vetmja mënyrë që Ukraina të plotësojë interesat e saj thelbësore duke lëvizur drejt një paqeje përfundimtare, të negociuar”, përfundoi Bosak.

Pesëmbëdhjetë muaj pasi trupat e Moskës pushtuan Ukrainën, një nga sulmet më të mëdha dhe më të guximshme ndërkufitare që nga fillimi i luftës është kryer në Rusi, duke ndryshuar tërësisht dinamikat në konfliktin që ka vazhdimisht të gjithë vëmendjen e botës. Imazhet ishin tronditëse: ukrainasit, duke kaluar kufirin në rajonin e Belgorodit të Rusisë, duke “mbjellë” konfuzion dhe zemërim në Moskë.

Banorët e vendbanimeve të sulmuara në rajonin Belgorod të Rusisë janë zhvendosur në zona të tjera ndërsa autoritetet vazhdojnë “pastrimin e territorit” pas inkursionit ndërkufitar. Por ka ende pikëpyetje pyetje rreth grupeve që qëndrojnë pas sulmit, si u zhvillua dhe çfarë do të thotë për luftën.

Autorët e sulmit

Një grup shtetasish rusë anti-Putin, morën përgjegjësinë për një sulm në rajonin jugperëndimor rus të Belgorodit, i cili kufizohet me Ukrainën veri-lindore. Dy zona të rajonit u goditën më pas gjatë natës nga dronët, sipas guvernatorit rajonal Vyacheslav Gladkov, duke shkaktuar që dy shtëpi të marrin flakë. Të martën mbrëma, sulmet me dron bënë që nëntë persona të përfundonin në spital.

Rreth 100 njerëz u evakuuan nga vendbanimet kufitare ruse të Glotovo dhe Kozinka në rajonin e Belgorodit, siç thanë autoritetet lokale. Ministria ruse e Mbrojtjes pretendoi në një konferencë të martën se forcat e saj zmbrapsën sulmuesit përsëri në territorin ukrainas duke përdorur sulme ajrore, zjarr artilerie dhe njësi ushtarake.

Kërcënimet e Rusisë

Nga ana tjetër në Rusi është ngritur alarmi. Ministri rus i Mbrojtjes Sergei Shoigu ka premtuar një "përgjigje të ashpër" ndaj inkursioneve ndërkufitare nga Ukraina. Komentet e tij erdhën pasi Moska tha se kishte mposhtur një sulm në rajonin e Belgorodit. Shoigu tha se "më shumë se 70 nacionalistë ukrainas" ishin vrarë dhe pjesa tjetër u kthye në Ukrainë.

"Ne do të vazhdojmë t'u përgjigjemi veprimeve të tilla nga militantët ukrainas menjëherë dhe jashtëzakonisht ashpër," tha ai. Rusia gjithashtu pretendon se automjetet ushtarake perëndimore janë përdorur në inkursion. Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se automjetet ishin dëshmi e rritjes së përfshirjes ushtarake perëndimore në Ukrainë.

"Nuk është sekret për ne që gjithnjë e më shumë pajisje po dërgohen në forcat e armatosura të Ukrainës. Nuk është sekret që këto pajisje po përdoren kundër ushtrisë sonë," tha ai.

Ndryshimet në luftë

Sulmet nuk kanë gjasa të nxisin ndonjë ndryshim drastik në luftë, e cila është fokusuar kryesisht në rajonet lindore të Ukrainës. Konflikti ka qenë disi në një “ngërç” dhe ka shumë gjasa të ndryshojë drejtim, kur të nisë kundërofensiva pranverore e Ukrainës kundër forcave ruse.

Por, ashtu si ngjarjet e tjera të paprecedenta, sulmi ka potencialin të ndryshojë narrativën nga të dyja palët për luftën. Moska ka qenë gjithmonë e etur për të bërë rolin e viktimës, duke gjetur një pretekst për shtimin e sulmeve ndaj Ukrainës, pasi ka thënëse pushtimi është një akt vetëmbrojtjeje dhe është i nevojshëm për sigurinë e Rusinë.

Mund të pritet edhe ndonjë reagim nga zemërimi momental, ndonëse nuk pritet të zgjasë shumë. Pas incidenteve të mëparshme, si sulmi me dron mbi Kremlin këtë muaj dhe goditja në urën që lidh Rusinë me Krimenë, Moska është përgjigjur me një breshëri sulmesh raketore.

Skenari i 2014-ës

Alexei Baranovsky, një zëdhënës i krahut politik të Legjionit të Lirisë së Rusisë, tha se operacioni ukrainas në fushën e betejës, mund të jetë duke paraprirë kundërsulmin e planifikuar të Kievit. "Ky është një shans për të bërë dy gjëra. Njëra është të tronditësh rusët dhe së dyti, t’i detyrosh të shpërndajnë trupat e tyre," tha ai.

Zyrtarët e Kievit kanë imituar retorikën e Kremlinit rreth aneksimit të Krimesë nga Rusia në vitin 2014, kur fillimisht mohoi se trupat e përfshira ishin ruse. Podolyak fajësoi për inkursionin në Belgorod "grupet e nëndheshme guerile" dhe tha: "Siç e dini, tanket shiten në çdo dyqan ushtarak rus". Dukej se ishte ironi ndaj përgjigjes së Putinit në vitin 2014 kur u pyet për praninë e burrave të veshur me uniforma ushtarake ruse pa shenja në Krime.

"Mund të shkosh në një dyqan dhe të blesh çdo lloj uniforme", tha ai asokohe.

Rusia njoftoi ditën e sotme se do të dëbonte pesë diplomatë suedezë në shenjë hakmarrjeje në atë që e përshkroi një përplasje në marrëdhëniet midis Suedisë dhe Rusisë.

Ministria e Jashtme e Rusisë tha se po i përgjigjej dëbimit nga Suedia të pesë anëtarëve të stafit të saj diplomatik muajin e kaluar, të cilin e quajti një “hap armiqësor”.

Diplomacia ruse ka njoftuar se nga 1 shtatori do të mbyllë konsullatën e Suedisë në Shën Petersburg dhe atë të Rusisë në Goteborg të Suedisë.

Marrëdhëniet midis dy vendeve janë tensionuar që nga viti i kaluar që Suedia njoftoi synimin e saj për t’u bashkuar me NATO-n pas pushtimit rus të Ukrainës. Në njoftimin rus thuhet se marrëdhëniet kanë arritur në nivelin më të ulët.

Japonia u përplas me avionë luftarakë pasi dalloi aeroplanët ushtarakë rusë mbi Oqeanin Paqësor dhe Detin e Japonisë të enjten, përcjell Bota sot.

Ministria e Mbrojtjes e vendit thotë se zbuloi një avion rus për mbledhjen e informacionit IL-20 që fluturonte vajtje-ardhje nga Deti i Okhotsk në Paqësor.

Ai shtoi se zbuloi gjithashtu një tjetër IL-20 që fluturonte drejt ujërave pranë ishullit Sado përpara se të kthehej drejt kontinentit.

Deti i Okhotsk ndodhet në veri të ishullit kryesor më verior të Japonisë, Hokkaido, ndërsa Ishujt Sado janë jashtë bregut perëndimor të Niigata.

Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy, akuzoi Rusinë për “terrorizimin” e ukrainasve.

Ai në rrjete sociale tha se Moska rrëzoi 36 dronë sulmues të prodhuar nga Irani.

“Armiku vazhdoi të terrorizojë Ukrainën duke lëshuar 36 Shaheds. Asnjë nuk e arriti objektivin e tyre”, tha Zelenskyy.

Ushtria ukrainase tha se i kishte rrëzuar më shumë se dy duzina dronë.

Shërbimi Federal i Sigurisë së Rusisë (FSB) tha se ka arrestuar dy persona në lidhje me sulmet e parandaluara në termocentralet bërthamore ruse në fillim të këtij muaji, njoftoi agjencia shtetërore e lajmeve TASS, raporton CNN.

FSB pretendon se sulmet ishin planifikuar në stacionet e energjisë bërthamore në rajonet e Leningradit dhe Tverit përpara festimeve të Ditës së Fitores së Rusisë më 9 maj.

Raporti TASS pretendonte se sulmet e planifikuara ishin organizuar nga Shërbimet e Inteligjencës së Jashtme të Ukrainës.

FSB i emëroi dy burrat e arrestuar si Maystruk Alexander dhe Usatenko Eduard. Një person i tretë, Kishchak Yuriy, kërkohet gjithashtu në lidhje me komplotin e supozuar, tha TASS.

Në raport nuk thuhet se kur janë bërë arrestimet.

Ministrat e Mbrojtjes të Rusisë dhe Bjellorusisë nënshkruan sot një dokument për vendosjen e armëve bërthamore taktike ruse në Bjellorusi, njoftoi agjencia shtetërore ruse e lajmeve TASS.

Madje mediat ruse raportuan se ministri rus i Mbrojtjes Sergei Shoigu deklaroi se Perëndimi po zhvillon një luftë kundër Rusisë dhe Bjellorusisë.

Rusia dhe Bjellorusia, të cilat janë aleatë të ngushtë në konfliktin në Ukrainë, ranë dakord në fillim të këtij viti për të vendosur një pjesë të arsenalit taktik bërthamor të Moskës në Bjellorusi.