Shtretër dhe mjekë të pamjaftueshëm dhe rritja masive e infeksioneve të koronavirusit kanë sjellë spitalet në Ballkan në prag të kolapsit dhe skenat kaotike kujtojnë disa punonjës shëndetësorë për luftërat e viteve 1990, raportoi AFP të dielën.
Pasi koronavirusin mbahej pak a shumë nën kontroll për gati një viti, skenari i zi që Ballkani kishte frikë që nga fillimi i pandemisë u bë i vërtetë.
Në Bosnjën dhe Hercegovinën e goditur rëndë, një mjek i tha AFP-së se duhej të "xhonglojë" midis pacientëve, jeta e të cilëve është pezull.
"Situata më kujton luftën dhe kam frikë se vetëm do të përkeqësohet gjatë dimrit," tha mjeku, i cili dëshironte të mbetej anonim.
"Mund të bëjmë punën e tre personave, por jo të pesë".
Ballkani Perëndimor, një nga këndet më të varfra të Evropës, me javë ka luftuar me shpërthimin e koronavirusit. Numri i të vdekurve është dyfishuar në muajin e kaluar, duke arritur gati 10,000.
Kriza ekspozon boshllëqet në sistemet shëndetësore që kërcënohen nga financimi i dobët dhe kriza e rrjedhjes së trurit. Mjekë dhe infermierë të rinj premtues shkojnë jashtë vendit në kërkim të pagave dhe arsimimit më të mirë.
Para pandemisë, Ballkani kishte numrin më të ulët të mjekëve për frymë në Evropë, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH).
Spitalet tani përballen me një numër edhe më të vogël të stafit pasi edhe ata bëhen viktima të sëmundjes së frymëmarrjes.
Në Serbi, rreth 2,000 punonjës shëndetësorë janë detyruar të shkojnë në vetë-izolim, ndërsa në të njëjtën kohë një numër i madh pacientësh po mbushin shtretërit spitalorë në kryeqytetin, Beograd.
"Kurrë nuk kam përjetuar një gjë të tillë në karrierën time profesionale," tha Rade Paniq, presidenti i sindikatës së mjekëve serbë, për kanalin televiziv rajonal N1.
"Nuk kisha një dhomë për pacientët që ne i konsiderojmë të rinj nga ana mjekësore. Dhe nuk kisha ku t'i dërgoja", shton anesteziologu, i cili punon në "zonën e kuqe" të spitalit dhe trajton rastet më të rënda të covid-19-ës.
Mungesë shtretërish
BeH, Maqedonia Veriore dhe Mali i Zi janë në dhjetë vendet e para evropiane me nivelet më të larta të vdekjeve për frymë.
Por qeveritë në rajon nuk ishin të gatshme të ktheheshin në mbylljet drastike si në fillim të pandemisë. Në vend të kësaj, ata vendosën për kufizime të vogla si mbylljet e hershme të restoranteve.
Ndërsa Serbia nxiton të ndërtojë dy spitale të reja, Kosova po shqyrton përshtatjen e hoteleve të vjetra në pavijone të improvizuara, përfshirë Hotelin Grand në Prishtinë.
Spitalet e mbushura me njerëz në Prishtinë bëjnë që disa pacientë, të tillë si Veprim Morina 33-vjeçar, nuk mund të pranohen.
"Mjeku më tha të merrja terapi në shtëpi sepse spitalet janë plot", thotë ky trajner i fitnesit për AFP-në.
Morina ka arritur të "punësojë" një infermiere për t'u kujdesur për të në shtëpi, një mundësi që zgjedhin ata që kanë mundësi. "Lidhjet" tani janë të nevojshme për të marrë një shtrat spitali, tha Morina.
"Duhet të jesh me fat për të gjetur një vend".
Në Maqedoninë Veriore fqinje, qeveria po u drejtohet klinikave private që mund të pranojnë pacientë me covid, sepse të gjithë spitalet publike janë të mbushura.
"Po sigurojmë shtretër të rinj, por po bëhet gjithnjë e më e vështirë," tha ministri i shëndetësisë Venko Filipce javën e kaluar.
Në spitalet jashtë kryeqytetit, Shkup, familja dhe miqtë u sjellin pacientëve ushqim dhe nganjëherë ilaçe, raporton AFP.
"Fatkeqësi. Të paorganizuar. Askush nuk përgjigjet në telefon për orë të tëra", tha një burrë që përpiqej të merrte informacione për kushëririn e tij të sëmurë.
"Ata (personeli mjekësor) po luftojnë, duke dhënë më të mirën e tyre, por ata thjesht nuk mund të bëjnë gjithçka."
Reagim i ngadalshëm
Mjekët kroatë paralajmëruan gjithashtu për mungesë të stafit dhe pajisjeve. Aktualisht, më shumë se 2,200 pacientë janë të shtruar në Kroaci dhe 3,000 pacientë do të shtyjnë sistemin shëndetësor në një "kolaps", thanë ata, shkruan AFP.
Ekspertët thonë se politikanët po përpiqen të mbajnë një ekuilibër midis kontrollit të virusit dhe mbrojtjes së ekonomisë së brishtë.
"Ne jemi shumë të varfër që gjithçka (masat e mbylljes) të përsëriten dy herë," i tha AFP-së ekonomisti kroat Lubo Jurçiq.
Në BeH, dyqanet, restorantet dhe palestrat mbeten të hapura, ndërsa Serbia ka shkurtuar orët e punës për ndërmarrjet.
Megjithëse përparimet në zhvillimin e vaksinave u japin shpresë mjekëve, ata kanë frikë nga kaosi që mund të shpërthejë ndërkohë.
"Nuk e kuptoj pse autoritetet nuk po fusin masa më të rrepta," tha Jasmina Smajiq, një mjeke nga Tuzlla.
"Diçka duhet të bëhet nëse duam të parandalojmë pasojat katastrofike."
