Dhomat e Specializuara të Kosovës (DhSK) në Hagë kanë njoftuar se paneli i Gjykatës së Apelit e ka hedhur poshtë apelin e Hashim Thaçit, duke e lënë të njëjtin në paraburgim. Mirëpo ndaj këtij apeli bëhet e ditur se gjykatësja Nina Jørgensen ka pasur mendim pjesërisht mospajtues.
Lidhur me mendimin mospajtues të gjyqtares Jorgensen, thuhet se e njëjta nuk u pajtua me vendimin e shumicës në pikën 6.
“Çështja e paraqitur në Kolegjin e Gjykatës së Apelit është nëse në kuadër të shqyrtimit të paraburgimit të Hashim Thaçit, gjyqtari i procedurës paraprake ka kryer gabime ligjore, gabime faktesh apo ka keqpërdorur diskrecionin e tij,1 dhe rrjedhimisht nëse Paneli duhet të ndryshojë vendimin e kundërshtuar.2 Edhe pse pajtohem me vlerësimin e Panelit në lidhje me shumicën e aspekteve të ankesës, me respekt nuk pajtohem me vendimin e shumicës në pikën 6. Në dritën e rrethanave specifike të këtij rasti dhe për qëllimin e në përputhje me vendimet e mëparshme të nxjerra nga Kolegji i Gjykatës së Apelit në lidhje me të bashkë-akuzuarin e Thaçit, do ta kisha lejuar këtë bazë të ankesës dhe do t'ia ktheja çështjen gjyqtarit të procedurës paraprake për të vlerësuar nëse shtetet e treta të identifikuara në Vendimin e kundërshtuar (“ Shtetet e Treta”) që kishin treguar gatishmërinë e tyre të përgjithshme për të pranuar të Akuzuarit mund të zbatonin në mënyrë efektive Kushtet e propozuara. Siç shpjegohet në arsyetimin tim më poshtë, për mendimin tim, gjyqtari i procedurës paraprake nuk kishte informacion të mjaftueshëm përpara tij në lidhje me kushtet e propozuara të lirimit për t'i mundësuar atij të merrte një vendim të informuar për zbutjen e rreziqeve të identifikuara. Dëshiroj të theksoj se kthimi i çështjes tek gjyqtari i procedurës paraprake si zbuluesi kryesor i fakteve në këtë rast nuk përbën lirim me kusht. Sipas mendimit tim, kjo është një çështje e integritetit të procesit dhe jo e arsyeshmërisë së rezultateve specifike në këtë fazë të procedurës”, potencohet të ketë thënë ajo.
Ajo sqaron se gjyqtari i procedurës paraprake nuk kishte informacion të mjaftueshëm përpara tij në lidhje me kushtet e propozuara të lirimit për t’i mundësuar atij të merrte një vendim të informuar për zbutjen e rreziqeve të identifikuara.
“Bazuar në interpretimin e tij të fushës së veprimit të Rregullit 56(4) të Rregullores, lexuar me nenin 41(11) të Ligjit, gjyqtari i procedurës paraprake konstatoi se trupi gjykues do të kërkojë vetëm pikëpamjet e një shteti të tretë “kur synon të japë lirim të përkohshëm ose parashikon mundësinë e tij”. Në këto rrethana, gjyqtari i procedurës paraprake konsideroi se nëse një trup gjykues ka informacion të pamjaftueshëm në lidhje me kushtet e lirimit, ai do të kërkojë informacion shtesë nga shteti i tretë dhe se, për rrjedhojë, ‘mungesa e plotësimit të ndonjë garancie paraprake nuk mund të pengojë një trup gjykues, nëse është i bindur se lirimi i përkohshëm, në varësi të kushteve është i mundur, nga kërkimi i informacionit dhe sqarimeve të mëtejshme nga Shteti i Tretë në fjalë’. Pasi që gjyqtari i procedurës paraprake konsideroi se asnjë kusht shtesë, përfshirë ato të propozuara nga shtetet e treta, nuk mund të adresonin mjaftueshëm rreziqet që përbëhen nga Thaçi, ai arriti në përfundimin se nga ai nuk kërkohet që të kërkojë qëndrimet e këtyre shteteve në lidhje me lirimin me kusht të Thaçit”, theksoi ajo.
Gjykatësja Jorgensen theksoi se kthimi i çështjes tek gjyqtari i procedurës paraprake si zbuluesi kryesor i fakteve në këtë rast nuk përbën lirim me kusht.
“Gjyqtari i procedurës paraprake iu referua jurisprudencës së Dhomës së Apelit të GJNP-së në mbështetje të arsyetimit të tij. Veçanërisht, Dhoma e Apelit të GJNP-së ka gjetur se: [a] Detyrimet e Dhomës për të specifikuar kushtet dhe, nëse është e nevojshme, për të kërkuar informacion shtesë në lidhje me kushtet e lirimit, fillojnë vetëm kur: (a) Dhoma po shqyrton lirimin me kusht; (b) një shtet ka treguar vullnetin dhe aftësinë e tij të përgjithshme për të pranuar në territorin e tij një person të ndaluar; dhe (c) dhoma nuk ka informacion të mjaftueshëm në lidhje me kushtet e lirimit për t'i mundësuar asaj të marrë një vendim të informuar. Kur shkaktohen detyrimet e një Dhomë të GJNP-së në këtë drejtim, varësisht nga rrethanat, Dhoma mund t'i duhet të kërkojë informacion të mëtejshëm nga shteti nëse konstaton se vëzhgimet e shtetit janë të pamjaftueshme për t'i mundësuar Dhomës të marrë një vendim të informuar’. Dhoma e Apelit të GJNP-së ka theksuar në këtë kontekst se Dhoma nuk është e detyruar të japë lirim me kusht pas marrjes së vërejtjeve të tilla, përkundrazi, është e detyruar vetëm të ‘kërkojë informacion që do t'i mundësonte asaj të marrë një vendim të informuar për këtë çështje’. Ndryshe nga pozicioni i GJNP-së, ku parimisht një dhomë mund të marrë në konsideratë lirimin me kusht nëse konstatohet se rreziqet e identifikuara mbeten, në Dhomat e Specializuara, në mënyrë që të përputhet plotësisht me standardet kushtetuese, një panel duhet të marrë në konsideratë masa më të buta kur të vendosë nëse një personi duhet të ndalohet. Pavarësisht nga ky dallim, edhe përpara GJPN-së, liria e gjyqtarëve është e kufizuar kur një shtet ka ofruar të zbatojë kushtet e lirimit. Në Aktgjykimin e Apelit Gbagbo të datës 26 tetor 2012, Dhoma e Apelit të GJNP-së vërejti se në rrethanat në të cilat një shtet ka ofruar të pranojë një person të ndaluar dhe të zbatojë kushtet, "është detyrë e Dhomës së Procedurës Paraprake të shqyrtojë lirimin me kusht", thuhet mes tjerash në shpjegimin e saj.
Ajo ka shtuar se është gjithashtu e rëndësishme të theksohet se gjyqtari i procedurës paraprake vendosi të mos kërkojë pikëpamjet e Shteteve të Treta në lidhje me lirimin e përkohshëm të Thaçit në territoret e tyre përkatëse, pavarësisht kërkesës së Thaçit që ai ta bëjë këtë.
“Siç vuri në dukje saktë gjyqtari i procedurës paraprake, kjo nuk duhet të interpretohet si një detyrim për të kërkuar pikëpamjet “ndoshta të një numri shtetesh të treta”, në kundërshtim me parimet e rëndësishme të efikasitetit dhe ekonomisë gjyqësore. Megjithatë, kur gjyqtari i procedurës paraprake është i pajisur me garancitë e Shteteve të Treta që pohojnë vullnetin dhe aftësinë e tyre për të zbatuar kushtet e lirimit në lidhje me një të akuzuar përpara Dhomës së Specializuar, ai duhet t'i marrë parasysh dhe vlerësojë siç duhet këto garanci. Ky përfundim rrjedh nga e drejta themelore për liri e një personi të akuzuar në paraburgim dhe prezumimi i pafajësisë që rregullon këtë pjesë të procedurës. Sipas mendimit tim, gjyqtari i procedurës paraprake shpërdoroi diskrecionin e tij duke arritur në përfundimin se asnjë kusht shtesë, duke përfshirë ato të propozuara nga një prej Shteteve të Treta ose ndonjë kusht tjetër që mund të zbatohej në secilin prej Shteteve të Treta, nuk mund të trajtonte mjaftueshëm rreziqet që ai kishte identifikua pa u pyetur më parë për ato garanci të Shtetit të Tretë dhe pa kërkuar informacion të mëtejshëm në dritën e mungesës së dukshme të plotësimit të garancive të dhëna. Është gjithashtu e rëndësishme të theksohet se gjyqtari i procedurës paraprake vendosi të mos kërkojë pikëpamjet e Shteteve të Treta në lidhje me lirimin e përkohshëm të Thaçit në territoret e tyre përkatëse, pavarësisht kërkesës së Thaçit. Shumica nënvizoi më tej se në rastin konkret, gjyqtari i procedurës paraprake konstatoi pa mëdyshje se asnjë kusht shtesë, duke përfshirë ato të propozuara nga Shtetet e Treta, nuk mund të adresonte mjaftueshëm rreziqet që përbënë Thaçi”, tha ajo.
Në fund ajo ka thënë se “Pavarësisht nga këto gjetje të ndryshme të gjyqtarit të procedurës paraprake dhe veçorive të ndryshme të katër çështjeve individuale që në mënyrë të arsyeshme mund të rezultojnë në rezultate të ndryshme, për mendimin tim një tipar i përbashkët për këto çështje është se gjyqtari i procedurës paraprake nuk kishte informacion të mjaftueshëm përpara tij në lidhje me kushtet e propozuara të lirimit për t'i mundësuar atij të marrë një vendim të informuar për zbutjen e rreziqeve të identifikuara. Rrjedhimisht, unë do t'ia kisha kthyer çështjen gjyqtarit të procedurës paraprake në rastin në fjalë, duke ndjekur një qasje konsistente në lidhje me katër të akuzuarit, duke vënë në dukje se kërkimi i informacionit për të marrë një vendim të informuar nuk e detyron panelin pas marrjes së ndonjë vëzhgimi për të dhënë lirim me kusht. Në dritën e mendimit tim lidhur me pikën e gjashtë të apelit të Thaçit, në këtë fazë nuk do ta kisha trajtuar pikën e shtatë të ankesës së tij”.
