Zgjedhjet e reja parlamentare janë të domosdoshme, kryetarja e Alternativës, Mimoza Kusari-Lila. Ajo vlerëson që, paraprakisht, duhet të arrihet një marrëveshje politike në Kuvend për formimin e një qeverie të përkohshme me agjendë vetëm legjislative, në mënyrë që të miratohet projektbuxheti për vitin 2026, si dhe disa marrëveshje ndërkombëtare që ndërlidhen me fondet e Bashkimit Evropian për Kosovën.
Kusari-Lila, e cila është pjesë e Grupit Parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje, e pranon që nuk i kanë numrat për formimin e qeverisë së re, edhe në rast se rifillojnë negociatat me Nismën Socialdemokrate.
Kosova nuk ka themeluar institucionet e reja edhe tetë muaj pas zgjedhjeve të fundit parlamentare më 9 shkurt.
Kusari-Lila, në një intervistë për KP, është më e rezervuar për të komentuar njoftimin e Gjykatës Kushtetuese se Kuvendi i Kosovës nuk është konstituuar, derisa thotë se duhet të pritet publikimi i aktgjykimit të plotë.
Ajo thotë se në situatën aktuale politike s’ka zgjidhje tjetër më të favorshme përveç mbajtjes së zgjedhjeve të jashtëzakonshme në nivel nacional. Sipas saj, kjo formë do të ofronte një qartësi më të madhe në mundësinë e koalicioneve të reja.
Kusari-Lila: Zgjedhjet e reja, të domosdoshme
“Unë mendoj që zgjedhjet janë të domosdoshme për shkak se ka kaluar një kohë e gjatë, kanë kaluar gjashtë muaj prej fillimit të seancës konstituive, ndërsa janë tetë muaj prej mbajtjes së zgjedhjeve parlamentare dhe ne ende sot nuk kemi Kuvend të konstituuar. Në situatën e tillë, vendimi më demokratik dhe në përputhje edhe me obligimin që e kemi si përfaqësues të popullit ndaj qytetarëve që na kanë votuar, është që të kthejmë mandatin te ta. Nëse për tetë muaj pas mbajtjes së zgjedhjeve dhe gjashtë muaj pas thirrjes së seancës së parë konstituive ne jemi në këtë situatë çfarë jemi sot, ne duhet t’iu drejtohemi kutive të votimit. Secili nga pozicioni që ka, të tregojë e të kërkojë nga qytetarët qartësi për rrugëtimin tutje...19:17 Në situatën aktuale nuk po shoh zgjidhje tjetër më të favorshme sesa mbajtja e një palë zgjedhjesh të jashtëzakonshme të nivelit nacional, e cila pastaj do të ofronte qartësi edhe në mundësinë e koalicioneve”, nënvizon Kusari-Lila.
Gjykata Kushtetuese ende nuk e ka publikuar aktgjykimin e plotë, mirëpo në njoftimin e 30 shtatorit ka thënë se seanca konstituive e Kuvendit të Kosovës, që ka nisur më 15 prill, nuk ka përfunduar, pasi që nuk është zgjedhur nënkryetari nga komuniteti serb.
Kushtetuesja ka urdhëruar deputetët e Kuvendit të konstituojnë legjislaturën e nëntë brenda afatit 12-ditor prej publikimit të aktgjykimit të plotë, por pa specifikuar pasojat juridike në rast se nuk kompletohen trupat e legjislativit.
Vendimi i Kushtetueses është pas ankesës së Listës Serbe - partisë më të madhe të serbëve në Kosovë, lidhur me votimin ndaras të kandidatëve për nënkryetarë të Kuvendit nga radhët e komuniteteve jo shumicë.
Sipas Kusari-Lilës, Kushtetuta nuk e cek që vetëm një subjekt, ose subjekti më i madh nga komuniteti serb, e ka të drejtën e nominimit të kandidatit për nënkryetar të Kuvendit. Andaj, ajo shpreson se në aktgjykimin e plotë do të konstatohet se Kuvendi nuk konsiderohet i konstituuar nëse nuk është zgjedhur nënkryetari nga komuniteti serb, por pa specifikuar grupimin politik dhe të drejtën ekskluzive të tyre për të propozuar.
Megjithatë, deputetja nga Grupi Parlamentar i LVV-së, thotë se nuk do ta votojë për nënkryetar të Kuvendit asnjë prej deputetëve të Listës Serbe.
Kusari-Lila: “Vetoja” e Listës Serbe për konstituimin e Kuvendit varet nga aktgjykimi i plotë
“Krejt do të varet nga aktgjykimi i plotë. Nëse aktgjykimi i plotë thotë se Kuvendi nuk konsiderohet i konstituuar nëse nuk zgjidhet një nënkryetar nga radhët e komunitetit serb, pa specifikuar grupimin politik, gjegjësisht të drejtën e vetëm tyre për të propozuar, atëherë do të thotë se nuk e kanë këtë levë Lista Serbe. Do të thotë që kushdo në të ardhmen që zgjidhet nga partitë tjera të komunitetit serb e ka mundësinë. Madje e shoh si një mundësi për demokratizim të mëtejshëm dhe pluralizëm politik të mirëfilltë te komuniteti serb... Prandaj, krejt do të varet në finale se çka do të jetë aktgjykimi dhe a do t’i jepet e drejta që ne besojmë se i takon gjithsesi edhe përfaqësuesve të partive tjera që nuk janë përfaqësues të Listës Serbe, në këtë rast si grupimi më i madh politik nga komuniteti serb që të zgjidhen në Kryesi të Kuvendit... [Mosvotimi i asnjë deputeti të Listës Serbe për nënkryetar] Kjo çështje ka të bëjë jo vetëm me orientim politik, ka të bëjë me ndjenjën e përgjegjësisë për shtetin dhe republikën tonë. Në momentin kur ne si shumicë tregojmë se jemi të hapur në bashkëpunim me komunitetin serb pa asnjë paragjykim, por jo me grupime politike të cilat janë të involvuara dhe punojnë kundër shtetit të Kosovës”, thotë ajo.
Lëvizja Vetëvendosje e ka propozuar kryetarin e saj, Albin Kurti, njëherësh kryeministër në detyrë i Kosovës, për një tjetër mandat në krye të Qeverisë. Kurti është zgjedhur me votë unanime në mbledhjen e 59-të të Këshillit të Përgjithshëm të LVV-së, të mbajtur në fillim të muajit shtator.
Megjithatë, Kusari-Lila është skeptike nëse do të mund të formohet qeveria e re “Kurti III”. Lëvizja Vetëvendosje ka pasur negociata të vazhdueshme me Nismën Socialdemokrate, e cila ka tre deputetë në Kuvend, për formimin e qeverisë, por pa arritur pajtueshmëri.
Sipas saj, edhe nëse negociatat me Nismën rikthehen dhe ka pajtim, prapë nuk arrihen 61 vota për formimin e qeverisë, pasi koalicioni LVV-GUXO-Alternativa së bashku me disa prej komuniteteve jo shumicë, i ka vetëm 57 deputetë.
Andaj ajo e sheh të nevojshme që, para se të ketë dakordim për zgjedhje të reja, të formohet një qeveri e përkohshme përmes një marrëveshjeje politike me agjendë vetëm legjislative, në mënyrë që të miratohet buxheti për vitin 2026, si dhe disa marrëveshje ndërkombëtare që ndërlidhen me fondet e BE-së për Kosovën, në kuadër të Planit të Rritjes.
Deputetja Kusari-Lila thotë se kjo nuk ka të bëjë me idenë e LDK-së për qeveri të tranzicionit, por të mbështetet vetëm një grup parlamentar për formimin e qeverisë së përkohshme për kryerjen e këtyre obligimeve.
Kusari-Lila: Para zgjedhjeve të reja, të formohet një qeveri e përkohshme
“Edhe nëse ne i rikthejmë ose ka ndonjë shans të ri, hipotetikisht, në negociata me Nismën, prapë nuk janë 61 vota. Do të thotë, prapë ne do të kemi në njëfarë forme ndjeshmëri të lartë karshi funksionimit të mirëfilltë, për shkak se me gjashtëdhjetë e një, pastaj secili deputet do të bëhet, ose deputete do të jetë, të themi, çelësi i suksesit ose dështimit të secilës seancë...Eventualisht mund të ketë marrëveshje politike për të kaluar disa projektligje ose, të them, projektbuxhetin në këtë rast që të mos ballafaqohemi me situatë të krizës së shtetit që mund të përcillet në vitin 2026, apo edhe ndonjë projektligj apo marrëveshje ndërkombëtare e cila lidhet me fondet e Bashkimit Evropian. Që i bie që mund të ketë një qeveri, po e them prapë hipotetikisht, po e flas pa ndonjë argumentim real të shanseve tashmë të formohet, por nëse vendoset interesi i shtetit përpara, mund të jetë një marrëveshje e përgjithshme... Jo në frymën si i ka prezantuar LDK-ja, por të ketë një grupim parlamentar, se nuk ka nevojë të gjitha partitë të jenë bashkë. Nuk po flas me atë idenë e qeverisë së tranzicionit, gjithsesi është qeveria në detyrë tash. Ne po flasim për dakordim politik me agjendë specifike legjislative, jo ekzekutive”, shton Kusari-Lila.
Duke folur për bashkëpunimin e ardhshëm me LVV-në, Kusari-Lila thotë se do të kërkojnë koalicion zyrtar, ndërsa është më e rezervuar kur pyetet nëse do të jetë shefja e ardhshme e Grupit Parlamentar të LVV-së.
Kusari-Lila: Do të kërkojmë koalicion zyrtar me LVV-në
“Në aspektin e subjektivitetit të Alternativës, kërkojmë njëfarë forme që zyrtarisht të jemi në koalicion për shumë arsye të mbarëvajtjes edhe të jetës sonë politike, edhe të identitetit tonë politik...Unë mendoj që e kam kryer me përkushtim maksimal një detyrë jo të lehtë dhe jam e lumtur që kemi arritur me sukses ta përmbyllim një cikël...Mendoj që tashmë me formimin e legjislaturës së re, natyrisht edhe objektivat tona të saktësohen...Kemi pasur opinione të tjera, të them për çështjen e orientimit të zhvillimit ekonomik ose të zhvillimit të projekteve të mëdha, në kuptimin e si kemi parë ne orientimin tonë si ekonomi e qendrës ose si orientim liberal... 24:02 Ata [LVV] janë partia të cilës qytetarët e republikës u kanë dhënë mandatin për t’i sjellë këto vendime dhe ato vendime merren proporcionalisht mbi bazën e forcës politike. Por, e kërkoj që në të ardhmen e afërt, atë që e kam deklaruar publikisht, që të paktën të jemi zyrtarisht. Unë nuk pretendoj ta marr gjysmën e listave ose të kemi kërkesa të mëdha, as nuk kemi pasur asnjëherë deri më tash kushtëzimin e këtyre posteve”, përfundon ajo.
