Pas më shumë se një dekade në krye të shtetit, ish-luftëtarët e Kosovës më në fund mund të kenë takuar miqtë e tyre - jo në shtëpi, por në Hagë, ku ata po gjykohen për krime lufte, shkruan media franceze france24.com, përcjell Bota sot.
Në vazhdim, shkrimi i plotë:
Ka qenë një rënie e gjatë dhe e vështirë për ish-presidentin Hashim Thaçi dhe ish-luftëtarët e tjerë që dikur ishin shpallur heronj për çlirimin e Kosovës nga Serbia në një luftë të fund viteve 1990, me ndihmën e NATO-s.
Megjithatë, nëse ata dikur shoqëroheshin me gëzimin e asaj fitoreje, në vitet e fundit ata janë bërë fytyra e një elite politike të akuzuar për korrupsion dhe klientelizëm që ka errësuar dekadën e parë të pavarësisë së Kosovës.
"Ata u bënë aq të fortë dhe grumbulluan aq shumë pasuri sa ishte e pamundur t'i rrëzonit", tha Ismet Sojeva, 66 vjeç, një mësues në pension i gjuhës angleze, përcjell Bota sot.
"Vetëm Haga mund të ndihmojë që t'i kthejë ata nga qielli përsëri në tokë".
Thaçi, 52-vjeçar, dhe tre ish-luftëtarë të tjerë u thirrën muajin e kaluar në gjykatën e mbështetur nga Bashkimi Evropian në Holandë me akuzat e vrasjes, torturës, persekutimit dhe krimeve të tjera të luftës, që pretendohet të jenë kryer gjatë konfliktit 1998-99 me Serbinë.
Për shumë qytetarë të Kosovës, ky është një moment i komplikuar.
Shumica mbrojnë me forcë kryengritjen që hapi rrugën e Kosovës drejt pavarësisë në vitin 2008.
Megjithatë, vetë udhëheqësit e luftës kanë humbur shkëlqimin e tyre kohë më parë në mesin e një publiku të irrituar nga varfëria e qëndrueshme dhe mosfunksionimi.
"Nuk ka asgjë që ata nuk na kanë bërë neve", tha pronari i një dyqani çaji në Prishtinë, i cili nuk pranoi të jepte emrin e tij.
"Ata pothuajse shkatërruan shtetin", shtoi ai.
Një mundësi
“Me gjyqe që mund të zgjasin deri në tetë vjet”, profesori i shkencave politike Belul Beqaj beson se mungesa e Thaçit dhe kuadrove të tij mund të hapë një kapitull të ri për politikën e Kosovës.
Partia Demokratike e Kosovës, e Hashim Thaçit erdhi në pushtet në vitin 2007 dhe qëndroi atje derisa humbi zgjedhjet në fund të vitit të kaluar.
"Është fillimi i fundit të epokës së grupit të fuqishëm ushtarako-politik që solli Kosovën në këtë shtet”, tha Beqaj.
“Ekziston një mundësi e rrallë për një "gjeneratë të re të politikanëve" për të mbushur boshllëkun”, shton Arben Hajrullahu, një profesor i shkencave politike në Universitetin e Prishtinës.
“Megjithatë, ish-luftëtarët nuk do të "largohen shpejt dhe me lehtësi", vuri në dukje ai, me disa figura kryesore ende në politikë dhe shumë të tjerë që vazhdojnë të kenë ndikim në institucionet e fuqishme shtetërore.
“Opozita e fragmentuar do të duhet të bashkohet rreth një kauze të përbashkët”, tha profesori, “një qëllim që deri më tani ka dalë i vështirë në skenën e trazuar politike të Kosovës”.
Heronj të luftës
E njohur si Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK), luftëtarët shqiptarë janë ngulitur thellë në rrëfimin kombëtar, me shumë rrugë dhe monumente që mbajnë emrat dhe historitë e tyre.
Ata së pari u shfaqën si një lëvizje separatiste në vitet 1990 në përgjigje të shtypjes në rritje të popullatës etnike shqiptare në Kosovë, atëherë një provincë serbe.
Thaçi, një anëtar themelues, shërbeu si kreu politik i grupit, duke përdorur një telefon satelitor për të komunikuar me diplomatët e ndërmjetësimit të paqes dhe reporterët e huaj.
Udhëheqës të tjerë të shquar në gjyq përfshijnë ish-shefin e Shërbimit Informativ të UÇK-së Kadri Veseli, zëdhënësin Jakup Krasniqi dhe shefin e operacioneve Rexhep Selimi.
Pasi përleshjet e UÇK-së me trupat serbe u intensifikuan në 1998, ushtria me lecka u rrit nga disa qindra anëtarë në mijëra rekrutë.
Fitorja arriti me ndërhyrjen e NATO-s vitin tjetër, pasi 13,000 jetë kishin humbur, kryesisht shqiptarë të Kosovës.
UÇK u shpërbë zyrtarisht, por anëtarët e saj vazhduan të mbizotërojnë, duke konsoliduar pushtetin e tyre përmes një serie sulmesh ndaj rivalëve politikë.
“Pagesa të korruptuara”
Shumë komandantë të lartë si Thaçi shkëmbyen lodhjet e tyre për politikë dhe që nga ajo kohë kanë rrethuar sallat e pushtetit.
Levat e tyre të kontrollit u zbuluan në vitin 2011, kur bisedat e përgjuara telefonike midis kryeministrit të atëhershëm Thaçi dhe bashkëpunëtorëve të tij treguan një sistem të zgjidhjes së emërimeve politike bazuar në miqësi.
Klani i Thaçit akuzohet gjithashtu për përdorimin e ndikimit të tyre për të hequr hetimet lokale të krimeve të luftës të UÇK -së si dhe për përpjekje për të penguar punën e Gjykatës në Hagë, e cila u krijua në 2015.
"Të dyshuarit kanë ndikim të madh mbi ish-anëtarët e UÇK-së dhe Kosovën në përgjithësi", thanë prokurorët e Hagës në kërkesën e tyre për urdhër-arreste këtë vit.
“Zyrtarët besnikë të Thaçit kanë "kryesuar për pagesa korruptive të qeverisë" dhe oferta pune për të heshtur dëshmitarët e mundshëm”, pretenduan ata.
Gjyqet mund të sinjalizojnë fundin e mbështetjes thelbësore nga Perëndimi, i cili ka mbështetur prej kohësh Thaçin dhe aleatët e tij.
SHBA ka qenë një aleat veçanërisht i fortë, duke përqafuar Thaçin në çdo hap, duke përfshirë edhe atëherë kur nënpresidenti i atëhershëm Joe Biden e mirëpriti atë në Shtëpinë e Bardhë si "George Washingtoni i Kosovës".
Kritikët thonë se Perëndimi ka mbështetur ish-luftëtarët për t'i dhënë përparësi stabilitetit në rajon - me koston e kalbjes së institucioneve demokratike dhe humbjen e besimit të publikut në politikë.
“Thaçi dhe njerëzit e tij "shikuan vetëm pasi u ngopën vet", tha studenti 22-vjeçar i ekonomisë Albulen Obrazhda, duke përmbledhur zhgënjimin e përhapur mes të rinjve, shumë prej të cilëve janë të etur të shkojnë jashtë për mundësi më të mira.
"Ata na lanë në fund"./BS
