Ish-diplomati britanik në Bosnje e Hercegovinë Timothy Less, ka folur për të ashtuquajturin non-paper slloven, që flet për një rregullim të ri me ndryshime kufijsh në Ballkanin Perëndimor, duke përfshirë Kosovën. Dokumenti ka shokuar Ballkanin javë më parë, duke gjeneruar reagim të ashpër politik në Kosovë dhe më gjerë.
Ai ka thënë se Sllovenia e propozoi idenë e rishikimit të kufijve, pasi shqetësohet për Kosovën, duke menduar se mund të bëjë diçka në këtë drejtim.
“Episodi është ende mjaft misterioz, por leximi im i ngjarjeve është se Ljubljana propozoi idenë e rishikimit të kufijve, sepse, si një fqinj i afërt, shqetësohet për shtetin e Ballkanit, i cili është politikisht i paqëndrueshëm dhe ekonomikisht i ndenjur, dhe beson se diçka duhet të bëhet. Prandaj, ajo përdori presidencën e saj të ardhshme të Këshillit Evropian për të shtyrë çështjen”, ka deklaruar Less, për gazetën “Bota sot”.
Sipas udhëheqësit të projektit “Studimet e Shpërbërjes” të Qendrës për Gjeopolitikë dhe Strategji në Universitetin e Cambridge, sllovenët mendojnë që çelësi për zhbllokimin e rajonit është të merren me mospërputhjen e kufijve etnikë dhe politikë.
Ai konsideron se Ljubljana vendosi që ka ardhur koha për të adresuar shkakun kryesor të sëmundjes së rajonit.
“Në ndryshim nga përpjekjet e mëparshme ndërkombëtare për të ‘rregulluar’ Ballkanin, të cilat kanë shmangur të gjitha çështjet reale dhe të gjitha kanë dështuar, duket sikur Ljubljana vendosi që ka ardhur koha për të adresuar shkakun kryesor të sëmundjes së rajonit. Sllovenët e kuptojnë mendimin Ballkanik, që prej kohësh kanë qenë pjesë e Jugosllavisë dhe vendosën që çelësi për zhbllokimin e rajonit është të merren me mospërputhjen e kufijve etnikë dhe politikë dhe kërkimin e paplotësuar për shtetësinë e kombit nga serbët, kroatët dhe shqiptarët”, është shprehur më tej Timothy Less.
Ai vlerëson se letra anonime ishte test i opinionit ndërkombëtar, e cila nxiti reagim të ashpër politik në Kosovë dhe më tej. Less ka treguar edhe problemin kryesor, me të cilin përballen sllovenët për këtë çështje.
“Problemi me të cilin përballen sllovenët, si kushdo që hyn në këtë debat, është se lëvizja e kufijve në Ballkan është një temë tabu midis elitave liberale në Evropën Perëndimore dhe kundërshtohet gjithashtu nga grupe të ndryshme në Ballkan, që do të thotë Ljubljana duhej të vazhdonte me kujdes. Unë jam i sigurt se kjo është arsyeja pse Sllovenia e futi propozimin e saj në domenin politik në formën e një letre anonime, e cila do të testonte opinionin ndërkombëtar, por mund të hidhej poshtë nëse gjeneron një reagim politik - e cila, natyrisht, ka ndodhur”, ka deklaruar ish-diplomati Less.
Sipas dokumentit të publikuar në mediat sllovene, parashihet bashkimi i Kosovës dhe i Shqipërisë, bashkimi i pjesës më të madhe të Republikës Srpska me Serbinë, çështja kombëtare kroate mund të zgjidhet" ose, "duke bashkuar kantonet kryesisht kroate në Bosnjë-Hercegovinë me Kroacinë" ose duke i dhënë "Pjesës kroate" të vendit një "status të veçantë" - "bazuar në modelin e Tirolit të Jugut".
Kundër ndryshimit të kufijve janë deklaruar krerët e institucioneve në Kosovë. Edhe Gjermania ka qenë dhe vazhdon të jetë kundër ri-vizatimeve kufitare në Ballkan dhe kjo u konfirmua javë më parë nga ministri i Jashtëm gjerman Heiko Maas, gjatë një vizite në Kosovë./Botasot
