Prej tetorit 2023, bota është dëshmitare e një konflikti të përgjakshëm dhe të paprecedentë në Rripin e Gazës, ku Ushtria e Izraelit ka ndërmarrë një fushatë të gjerë ushtarake kundër Hamasit. Së fundmi, sulmet ajrore të Izraelit janë shtrirë edhe ndaj Iranit, duke rritur rrezikun për përshkallëzim të konfliktit në mbarë Lindjen e Mesme.
Por, ndërsa synimet ushtarake duken të qarta, ajo që mbetet e paqartë – dhe madje shqetësuese – është mungesa e një vizioni politik të Izraelit për përfundimin e këtyre luftrave.
Objektivat ushtarakë janë të dukshëm
Izraeli ka artikuluar synime konkrete në aspektin ushtarak:
Në Gaza: eliminimi i Hamasit, shkatërrimi i infrastrukturës së tij ushtarake dhe rikthimi i kontrollit mbi sigurinë kufitare.
Në Iran: pengimi i kapaciteteve bërthamore të Teheranit dhe goditja e aleatëve rajonalë të tij si Hezbollah në Liban apo milicitë Houthi në Jemen.
Këto veprime ndjekin logjikën e një shteti që kërkon siguri afatgjatë. Por siguria nuk ndërtohet vetëm me armë.
Po ku është fundi politik i këtyre luftrave? Kush e sheh atë?
Aty ku lufta përkufizohet si vazhdim i politikës me mjete të tjera, Izraeli duket se ka ngecur në një qorrsokak politik:
Në Gaza, nuk ekziston asnjë strategji e qartë për qeverisjen pas Hamasit. A do ta pushtojë Izraeli Gazën përkohësisht? A do të instalojë një qeveri lokale të mbështetur nga jashtë? Apo do ta braktisë Gazën duke e lënë në kaos? Askush nuk jep përgjigje.
Në Iran, sulmet selektive synojnë të ndalojnë Teheranin nga zhvillimi i armëve bërthamore. Por Irani ka dëshmuar aftësi për t’i mbijetuar presioneve dhe për të mobilizuar përkrahje rajonale. Çfarë do të bëjë Izraeli nëse përshkallëzimi shkon përtej kontrollit?
Politika izraelite: e përçarë dhe pa orientim
Kriza politike e brendshme në Izrael e shton konfuzionin:
Kryeministri Benjamin Netanyahu akuzohet se po e përdor luftën si mjet për të shpëtuar karrierën e tij politike, në kohën kur ishte nën presion të madh për shkak të krizave të brendshme dhe akuzave për korrupsion.
Brenda qeverisë izraelite mungon uniteti për një zgjidhje pasluftës – pjesë e spektrit politik kërkojnë rikolonizimin e Gazës, të tjerët kërkojnë tranzicion të mbikëqyrur nga komuniteti ndërkombëtar.
Për pasojë, lufta vazhdon pa një qëllim të qartë politik, ndërkohë që pasojat humanitare po shkaktojnë dënim ndërkombëtar dhe akuzat për gjenocid ndaj popullatës civile në Gaza po forcohen çdo ditë.
Sot, unë – në këtë rast, por edhe në emër të komunitetit ndërkombëtar – e pyes Izraelin:
“Çfarë doni të arrini përtej fushatave ajrore?”
Dhe përgjigjja mungon.
Të fitosh një luftë nuk do të thotë vetëm të shkatërrosh objektiva ushtarake, por edhe të ndërtosh një realitet të ri politik, më të qëndrueshëm. Pa një plan për Gazën, pa një qasje strategjike ndaj Iranit dhe pa legjitimitet të brendshëm, Izraeli rrezikon jo vetëm të humbë përkrahjen ndërkombëtare, por edhe të destabilizojë tërësisht rajonin.
Luftë pa fund = Humbje politike
Historia na mëson se luftërat që nuk kanë një fund të qartë politik kthehen në situata të paqëndrueshme dhe vetëshkatërruese.
Nëse Izraeli nuk jep përgjigje të qarta për “çfarë vjen pas kësaj”, atëherë të gjitha fitoret ushtarake do të jenë të përkohshme – ndërsa dëmet politike dhe morale mund të jenë të pakthyeshme.
