A mund ta dëgjojmë sot heshtjen që parapriu shpërthimin në Prekaz? A mund ta përfytyrojmë peshën e asaj nate, kur gjithçka ishte vendosur, por asgjë nuk ishte humbur ende? A mund ta ndiejmë ritmin e zemrës së një njeriu, që e di se mëngjesi s’do të vijë për të, por gjithsesi e pret me armën në dorë dhe me emrin e Kosovës në buzë?
Adem Jashari nuk lindi për të qenë hero. Ai ishte njeri si ne me frikë, me dashuri, me dhembje. Por pikërisht këtu qëndron madhështia e tij: sepse ai vendosi të mos i nënshtrohej frikës, të mos ia shiste shpirtin qetësisë së rreme dhe të mos ia kthente shpinën thirrjes së kombit. Ai nuk kërkoi të bëhej i pavdekshëm, por e pranoi vdekjen në mënyrën më të gjallë të mundshme duke e shndërruar atë në jetë për të tjerët.
Në netët e fundit të marsit 1998, nuk u përball vetëm plumbi me mishin. U përball ndërgjegjja me pushtetin. U përball një shpirt i çliruar me një makinë lufte të stërmbushur me urrejtje. Dhe fitues doli ai që nuk kishte asnjë garanci tjetër, përveç bindjes se po bënte atë që ishte e drejtë.
Përfytyrojeni për një çast Adem Jasharin, pak çaste para se të shpërthejë zjarri i fundit. Ai ndoshta nuk flet. Shikon fëmijët. Gruan. Shtëpinë e tij që do të shembet. Por ai nuk sheh fundin. Ai sheh lindjen – lindjen e një ideje që nuk do të shuhet më. Dhe në atë çast, përkundër gjithë dhembjes njerëzore, ai është i qetë. Sepse kur njeriu e kap kuptimin e plotë të jetës së vet, edhe vdekja bëhet e lehtë. Jo sepse nuk dhemb, por sepse është e nevojshme.
Adem Jashari është krismë ndërgjegjeje për ne që jetojmë sot. Ai është pyetje që nuk na lë të qetë: çfarë kemi bërë ne me lirinë për të cilën ai vdiq? A kemi ndërtuar shtetin për të cilin ai flijoi gjithçka? Apo kemi ngritur kompromise mbi gjakun që nuk harrohet? Heshtja e tij e fundit na flet më shumë se të gjitha fjalimet politike, më shumë se të gjitha premtimet e zbrazëta.
Ai është shndërruar në ndërgjegjen kolektive të shqiptarëve. Por kjo nuk duhet të jetë vetëm një nderim ceremonial. Duhet të jetë përgjegjësi. Duhet të jetë barrë e shenjtë që na ndjek për çdo padrejtësi që ndodh në këtë vend, për çdo mashtrim që bëhet në emër të Kosovës, për çdo heshtje përballë të keqes.
Në fund, Adem Jashari nuk na kërkon asgjë. Sepse ai e dha gjithçka. Na mbetet neve ta meritojmë emrin e tij, emrin që sot është shkruar në gurin e pavdekësisë.
