Lidhjet strategjike me Shtetet e Bashkuara kanë hapur dyer për lëvizjen e lirë të popujve të Ballkanit, nga Shqipëria e Mbretit Zog I në 1932 te Maqedonia e Veriut e sotme.
Qytetarët e Maqedonisë së Veriut, përfshirë komunitetin e madh shqiptar, së shpejti mund të udhëtojnë pa viza drejt SHBA-së, vetëm me pasaportë, siç raporton Radio Evropa e Lirë.
Kjo nismë, e nisur në kuadër të Dialogut Strategjik të qershorit 2022 mes Shkupit dhe Uashingtonit, synon të thellojë bashkëpunimin në ekonomi, siguri dhe lëvizje të lirë.
Ministria e Jashtme e Maqedonisë së Veriut po punon për aderimin në Programin për Heqjen e Vizave, një privilegj që gëzojnë vetëm 38 vende, përfshirë Kroacinë, Gjermaninë, Britaninë e Madhe, Zvicrën dhe Holandën. Ky hap do të lehtësojë udhëtimet dhe do të forcojë lidhjet me diasporën maqedonase në Amerikë, ku shqiptarët e Maqedonisë kanë më së shumti njerëzit e tyre të vendosur.
Një paralele historike na kthen te Shqipëria e Mbretit Zog I.
Në 1932, Traktati i Naturalizimit mes Shqipërisë dhe SHBA-së lehtësoi udhëtimet pa viza, duke hapur mundësi për shqiptarët në tre kolonitë më të mëdha: Boston, Buffalo (NY) dhe Detroit. Këto qendra, ku u vendosën mijëra emigrantë të rinj nga jugu i Shqipërisë rreth 1880-1920, u bënë strehë për familjet e tyre, duke u dhënë mundësi për punë në fabrika dhe ruajtje të traditave përmes shoqatave si “Vatra”.
Shtypi i kohës theksonte se Zogu, një vizionar, synonte të balanconte ndikimin italian dhe të modernizonte Shqipërinë përmes këtyre lidhjeve, duke mbështetur diasporën dhe forcimin e shtetit të ri.
Këto marrëveshje, qofshin ato të 1932-shit apo të sotme, pasqyrojnë aspiratat e Ballkanit për integrim global dhe liri lëvizjeje. Ato forcojnë jo vetëm lidhjet diplomatike, por edhe identitetin e diasporës, duke ndërtuar ura mes vendeve të vogla dhe një fuqie botërore.
