Në më shumë se një dekadë nga shpallja e pavarësisë, Republika e Kosovës ka kaluar nëpër etapa të ndryshme të zhvillimit të saj diplomatik. Nga një fazë fillestare me vrull të njohjeve ndërkombëtare deri te një periudhë stagnimi dhe përballjeje me fushata të çnjohjeve, sfida për të konsoliduar subjektivitetin ndërkombëtar ka qenë dhe mbetet një ndër përparësitë më të rëndësishme të shtetit të Kosovës. Kohët e fundit, megjithatë, ka ndodhur një kthesë domethënëse në këtë drejtim. Diplomacia aktive, e përfaqësuar fuqishëm nga Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka rezultuar në arritje të reja të rëndësishme në njohjen ndërkombëtare të vendit.
Angazhimi diplomatik i Presidentes: Qasje e qëndrueshme dhe vizion i qartë.Presidentja Vjosa Osmani është shfaqur si figura udhëheqëse më e angazhuar në planin ndërkombëtar në përpjekjen për të avancuar shtetësinë e Kosovës në botë. Diplomacia e saj karakterizohet nga qasje e drejtpërdrejtë, vizion strategjik dhe qëndrueshmëri në qëllime. Ajo ka ndërtuar një profil të qartë ndërkombëtar për Kosovën, duke e prezantuar shtetin si një faktor stabiliteti, partner të besueshëm në rajon dhe mbrojtës të vlerave të demokracisë, të drejtave të njeriut dhe sundimit të ligjit.
Në kuadër të kësaj qasjeje, Presidentja ka realizuar një sërë vizitash shtetërore dhe takimesh të nivelit të lartë me krerë shtetesh, në veçanti në vendet e Afrikës, Azisë dhe Amerikës Latine – zona të rëndësishme në kuadër të diplomacisë multilaterale dhe potencialit për njohje të reja. Takimet dhe komunikimet e saj me liderë botërorë janë shoqëruar me një prezantim të dinjitetshëm dhe të argumentuar të çështjes së Kosovës, duke adresuar në mënyrë të qartë të drejtën e pavarësisë si akt legjitim dhe të pakthyeshëm.
Njohjet e fundit: Rezultat i punës së strukturuar diplomatike.Njohja e Kosovës nga Kenia dhe Sudani në muajt mars dhe prill të vitit 2025 përbën një arritje të rëndësishme në kuadër të përpjekjeve për njohje të reja. Këto njohje nuk janë të izoluara, por pasqyrojnë frytin e një procesi të gjatë, të qëndrueshëm dhe të organizuar diplomatik, i cili është intensifikuar nga angazhimi i Presidentes në drejtim të krijimit të lidhjeve të reja diplomatike dhe të thellimit të partneriteteve ekzistuese.
Në këtë kontekst, vlen të theksohet takimi i rëndësishëm i Presidentes Osmani me Presidentin e Kenias, William Ruto, ku është diskutuar në mënyrë të drejtpërdrejtë për thellimin e bashkëpunimit ndërmjet dy shteteve dhe për rëndësinë e njohjes së ndërsjellë. Ky takim ka dëshmuar se diplomacia personale dhe ndërtimi i raporteve të bazuara në respekt dhe bashkëpunim konkret mund të sjellë rezultate të prekshme për shtetin e Kosovës.
Roli i diplomacisë aktive në kontekst krahasues.Për të kuptuar më thellë vlerën e diplomacisë aktive në rastin e Kosovës, është me interes të analizohen disa raste të tjera të ngjashme në nivel ndërkombëtar:
Maqedonia e Veriut, për shembull, përmes një kompromisi të guximshëm që përfshinte ndryshimin e emrit, arriti të zgjidhë një mosmarrëveshje shumëvjeçare me Greqinë. Ky veprim strategjik i hapi rrugë anëtarësimit të saj në NATO dhe përparimit në rrugën drejt Bashkimit Evropian. Diplomacia e drejtuar drejt zgjidhjes së çështjeve të hapura është dëshmi e qartë e fuqisë së diplomacisë aktive.
Turqia në Ballkan ka ndërtuar ndikimin e saj përmes diplomacisë ekonomike dhe kulturore. Investimet në infrastrukturë, ndihma për komunitetet dhe promovimi i trashëgimisë kulturore kanë qenë pjesë e një strategjie të butë për të rritur praninë e saj në rajon.
Palestina dhe Tajvani, dy entitete me status të kontestuar, kanë ndjekur strategji të ndryshme për njohjen ndërkombëtare. Palestina ka ndërtuar përkrahje të gjerë nëpërmjet forumesh shumëpalëshe si OKB-ja dhe UNESCO, ndërsa Tajvani ka investuar në diplomacinë ekonomike dhe ndihmën teknike si mënyrë për të krijuar aleanca të forta me vende të vogla dhe të mesme.
Nga këto raste mësojmë se diplomacia aktive kërkon përshtatje të vazhdueshme me realitetin ndërkombëtar dhe ndërtimin e strategjive afatgjata, ku faktori njerëzor – përfaqësimi institucional me dinjitet dhe besueshmëri – luan rol kyç.
Sfidat në rrugën e mëtejshme dhe mundësitë për sukses.Edhe pse ka shënuar përparime, Kosova përballet ende me sfida të shumta në arenën ndërkombëtare. Fushatat e çnjohjeve të iniciuara nga Serbia, refuzimi i disa shteteve për të pranuar pavarësinë e Kosovës dhe pengesat në organizata ndërkombëtare si OKB-ja, janë ndër sfidat më serioze për të cilat nevojitet një reagim i vazhdueshëm diplomatik.
Për të përballuar këto sfida, është e nevojshme që diplomacia e Kosovës:Të ruajë dhe thellojë partneritetet ekzistuese, veçanërisht me vendet që e mbështesin fuqishëm subjektivitetin e Kosovës në forume ndërkombëtare.Të forcojë diplomacinë shumëpalëshe, duke e rritur prezencën dhe angazhimin aktiv në organizata ndërkombëtare dhe rajonale, për të ndërtuar përkrahje të reja dhe për të rritur legjitimitetin global.Të ndërtojë ura komunikimi me vendet që ende nuk e kanë njohur Kosovën, duke përdorur argumente të qarta ligjore, politike dhe morale, të kombinuara me diplomaci ekonomike dhe kulturore.Të promovojë Kosovën si një model të shtet-ndërtimit demokratik në Ballkan, duke e lidhur njohjen ndërkombëtare me vlerat e përbashkëta me botën demokratike.
Diplomacia aktive, e mishëruar në mënyrë të qëndrueshme dhe përfaqësuar me dinjitet nga Presidentja Vjosa Osmani, ka dëshmuar se përmes përkushtimit personal, ndërtimit të besimit dhe dialogut të hapur, është e mundur të kapërcehen pengesat që ka pasur Kosova në rrugën e saj drejt afirmimit ndërkombëtar. Roli i Presidentes në këtë proces nuk është vetëm përfaqësues, por edhe strategjik, pasi ajo ka arritur të vendosë Kosovën në qendër të vëmendjes ndërkombëtare në një moment kur shumë vende të tjera luftojnë për të njëjtin vëmendje.
Në një botë gjithnjë e më të ndërlikuar, ku aleancat dhe interesat ndryshojnë me shpejtësi, qasja diplomatike e Kosovës duhet të jetë e zgjuar, fleksibile dhe e drejtuar nga qëllimi final: njohjen e plotë ndërkombëtare si një shtet sovran dhe i barabartë me të tjerët. Ky qëllim është i arritshëm nëse vazhdohet me vendosmëri në rrugën e nisur – një rrugë që ka nevojë për udhëheqje të fuqishme, vizion të qartë dhe përkushtim të pandalshëm në skenën ndërkombëtare.
