“Kur një sistem parlamentar dështon të vetëkonstituohet për mbi 30 herë, sfida nuk është më procedurale – por thellësisht sistemike. Bëhet fjalë për një krizë të besimit, për një deficit të përgjegjësisë dhe për një mungesë serioze të etikës përfaqësuese. Në çdo demokraci funksionale, legjitimiteti institucional buron nga gatishmëria për të vepruar në interes të qytetarit. Por në Kosovë, ky legjitimitet po gërryhet në heshtje, ndërsa Republika lëngon në një limbo të paprecedent.”
Nëse në një shtet të ri, institucioni më i lartë i demokracisë – Kuvendi – dështon të konstituohet mbi 30 herë me radhë, atëherë nuk kemi të bëjmë me një vonesë të rastësishme, por me një dështim të thellë sistemor dhe përfaqësues. Deputetët, që në teori janë të deleguarit e popullit, në praktikë janë shndërruar në pengmarrës të rendit kushtetues dhe të vullnetit qytetar.
Ky bllokim i përsëritur nuk është më një çështje vonese, por një trazirë politike e heshtur, që e zhvesh Republikën nga dinjiteti institucional dhe e katapulton në një krizë funksionale që vetëm përshkallëzohet.
A është ky një rast i izoluar? Jo. Është simptoma më e dukshme e një kulture politike ku interesi partiak e personal ka marrë peng çdo nocion të përgjegjësisë shtetërore. Është dëshmi se populli nuk përfaqësohet më – por përdoret si justifikim për pushtet të zbraztë.
Në çdo demokraci serioze, pas një paralize të tillë parlamentare do të kishte pasuar dorëheqje morale, reagim qytetar dhe reformim të thellë politik. Në Kosovë – përkundrazi – ka vetëm heshtje, cinizëm dhe normalizim të kaosit. Kjo qasje tregon se mungesa e përgjegjësisë dhe vetëdijes qytetare është bërë një normalitet i rrezikshëm, duke i lënë institucioneve rrugë të hapur për të vazhduar me praktikat destruktive pa asnjë llogaridhënie.
Në këtë kontekst, duhet theksuar se qytetari nuk është vetëm spektator, por edhe aktor kyç në ndërtimin e demokracisë dhe funksionimin e institucioneve. Heshtja dhe indiferenca e tij ndaj krizave politike dhe dështimeve institucionale janë faktorë të fuqishëm që ushqejnë këtë krizë legjitimiteti. Vetëm një popull i ndërgjegjshëm dhe aktiv mund të kërkojë përgjegjësi, transparencë dhe veprime konkrete nga përfaqësuesit e tij.
Prandaj, përtej kritikave ndaj deputetëve dhe elitave politike, një pjesë e përgjegjësisë rëndon edhe mbi qytetarin që hesht, duke i lënë institucionet në një vakum përgjegjësie dhe duke lejuar që kriza të thellohet.
Kosova nuk është në krizë teknike. Ajo është në krizë legjitimiteti. Dhe kjo është më e rrezikshme se çdo krizë tjetër.
